سازمان مدیریت صنعتی- نمایندگی شمال

پایان نامه

کارشناسی ارشد رشته مهندسی صنایع (مدیریت سیستم و بهره وری)

بررسی تلفات ناشی از تصادفات جاده­ای استان مازندران در سال 1392

استاد راهنما:

دکتر سید مهرداد مقدم ضیابری

ساری- پاییز 1393

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                    صفحه

­­­­

فصل یکم- کلیات پژوهش

1-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

1-2- بیان مساله …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-3-  ضرورت و اهمیت اجرای تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-4-  اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8

1-5-  سوالات یا فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-6-  مدل نظری و مفهومی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-7-  تعریف واژه­ها، اصطلاحات و علایم اختصاری………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

1-8- قلمرو زمانی و مکانی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 11

فصل دوم- ادبیات پژوهش

2-1-  مبانی نظری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 13

2-1-1- تاریخچه تصادف در ایران …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 13

2-1-2- تصادفات از منظر روان­شناختی و جامعه شناختی …………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-1-2- 1- جامعه شناسی حوادث ترافیکی ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-1-1- 2- روان شناختی تصادفات ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-1-3- تصادفات جاده­ای ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 19

2-1-3-1- مفهوم تصادفات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 19

2-1-3-2- واکاوی تصادفات جاده­ای………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 22

2-1-4- عوامل موثر در بروز تصادفات جاده­ای ………………………………………………………………………………………………………………………………… 25

2-1-4- 1- نقش عامل انسانی در تصادفات جاده­ای ………………………………………………………………………………………………………………………. 30

2-1-4- 2- نقش خودرو درتصادفات جاده­ای …………………………………………………………………………………………………………………………………. 32

2-1-4- 1- نقش جاده در تصادفات جاده­ای …………………………………………………………………………………………………………………………………… 33

2-1-4- 3- نقش شرایط محیطی و عوامل اقلیمی در تصادفات جاده­ای………………………………………………………………………………………… .35

2-1-5- آموزش و فرهنگ سازی در جهت کاهش تصادفات جاده­ای …………………………………………………………………………………………….. 38

2-1-5- 1- آموزش رفتار رانندگان ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 38

2-1-5- 2- فرهنگ سازی رفتار رانندگان ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40

2-1-5- 3- عوامل موثر بر کاهش تصادفات جاده­ای ………………………………………………………………………………………………………………………. 41

2-1-6- آثار اقتصادی تصادفات جاده­ای ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 42

2-1-6-1- ابعاد اقتصادی تصادفات جاده­ای ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

2-1-6-2- هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم تصادفات جاده­ای ……………………………………………………………………………………………………. 46

2-2- پژوهش­های انجام شده در داخل کشور ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 50

2-3- پژوهش­های انجام شده در خارج کشور ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56

فصل سوم- روش پژوهش

3-1- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 59

3-2- جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 59

3-3- چگونگی روش گزینش گروه­ها (نمونه­ها) ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 59

3-4- ابزار اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………………………………………. 59

3-5- پایایی و روایی ابزار ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 60

3-6- روش­های آماری مورد استفاده ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 60

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل آماری

4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 62

4-1-1- تلفات سوانح رانندگی و تصادفات کشور …………………………………………………………………………………………………………………………….. 62

4-1-2- تلفات تصادفات جاده­ای (برون شهری و روستایی) کشور …………………………………………………………………………………………………. 64

4-1-3- سهم راه­های برون­شهری و روستایی در تلفات ناشی از تصادفات جاده­ای ………………………………………………………………………… 65

4-2-سوال اصلی تحقیق: نسبت تلفات ناشی از تصادفات جاده­ای استان مازندران در سال 1392 چگونه است؟………………………….. 67

4-3- سوال 1 اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات ناشی از تصادفات جاده­ای استان مازندران چگونه است؟  ……………………………………..70

4-3- سوال 2 اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان به تفکیک سنی و جنس متوفی چگونه است؟ ………….. 71

4-5- سوال 3 اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان به تفکیک سطح تحصیلات متوفی چگونه است؟ ………. 73

4-6- سوال 4 اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان به تفکیک محل فوت متوفی چگونه  است؟ ………………. 74

4-7- سوال 5 اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان تفکیک علت نهایی فوت متوفی چگونه است؟ …………… 75

4-8- سوال 6 اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان به تفکیک روشنایی جاده چگونه است؟ …………………….. 76

4-9- سوال 7  اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان به تفکیک نوع معبر  برون­شهری چگونه است؟ ……….. 77

4-10- سوال 8  اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان به تفکیک نحوه انتقال متوفی چگونه است؟ ………….. 78

4-11- سوال 9 اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان به تفکیک نحوه وقوع تصادفات چگونه است؟ …………. 79

4-11- سوال 10 اختصاصی تحقیق: نسبت تلفات راه­های برون­شهری استان به تفکیک نوع خودروی مورد استفاده متوفی چگونه است؟ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 80

فصل پنجم- بحث و نتیجه گیری

5-1- خلاصه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 83

5-2- یافته های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

5-3- پاسخ به سوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 85

5-4- مقایسه نتایج تحقیق با نتایج سایر محققان ……………………………………………………………………………………………………………………………. 87

5-5- محدودیت­های تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 88

5-6- بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 88

5-7- پیشنهادهایی برای سازمان یا جامعه ای که تحقیق در آن انجام شده است …………………………………………………………………………. 89

5-9- پیشنهادهایی برای سایر محققان که می­خواهند در این حوزه تحقیق نمایند ………………………………………………………………………. 91

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 93

پیوست ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 99

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                                             صفحه

جدول2-1- ماتریس هادون (1973) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

جدول2-2- رویکردهای مختلف در ارتباط با ایمنی حمل و نقل جاده­ای ………………………………………………………………………………………. 28

جدول2-3- سهم شرایط جوی در تصادفات جاده­ای در کشور بین سال­های 1377-1369…………………………………………………………… 37

جدول4-1- سهم راه­های برون شهری و روستایی در تلفات تصادفات جاده­ای کشور …………………………………………………………………….. 66

جدول4-2-مقایسه متوفیات و مصدومان حوادث رانندگی کشور در سال­های 1391 و 1392 ……………………………………………………… 66

جدول4-3- روند تلفات ترافیکی از سال 1388 تا 1392  (5 سال گذشته) کشور  …………………………………………………………………………66

جدول4-4- وضعیت استان در میزان تلفات تصادفات جاده­ای (برون شهری و روستایی)……………………………………………………………….. 67

جدول4-5- وضعیت استان در تصادفات جاده­ای در بازه زمانی سه ساله از برنامه پنجم توسعه (92-1390) ………………………………. 68

جدول4-6- میزان تلفات استان به تفکیک برون شهری و روستایی در سال 1392 ………………………………………………………………………. 69

جدول4-7- میزان تلفات استان به تفکیک متوفی در هنگام فوت در سال 1392 …………………………………………………………………………. 70

جدول4-8- میزان تلفات استان به تفکیک جنس متوفی در سال 1392 ………………………………………………………………………………………. 71

جدول4-9- میزان تلفات استان به تفکیک سن متوفی در سال 1392 ………………………………………………………………………………………….. 72

جدول4-10- میزان تلفات استان به تفکیک تحصیلات متوفی در سال 1392 ……………………………………………………………………………… 73

جدول4-11- میزان تلفات استان به تفکیک محل فوت متوفی در سال 1392 ……………………………………………………………………………… 74

جدول4-12- میزان تلفات استان به تفکیک علت نهایی فوت در سال 1392 ……………………………………………………………………………….. 75

جدول4-13- میزان تلفات استان به تفکیک روشنایی جاده ……………………………………………………………………………………………………………. 76

جدول4-14- میزان تلفات استان به تفکیک نوع معبر برون­شهری در سال 1392 ………………………………………………………………………… 77

جدول4-15- میزان تلفات استان به تفکیک نحوه انتقال متوفی در سال 1392 ……………………………………………………………………………. 78

جدول4-16- میزان تلفات استان به تفکیک نحوه وقوع تصادفات در سال 1392 …………………………………………………………………………. 79

جدول4-18- میزان تلفات استان به تفکیک نوع خودروی مورد استفاده متوفی در سال 1392 …………………………………………………… 80

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                           صفحه

نمودار2-1- نمودار طبقه بندی تصادفات بر اساس نتیجه و وسایل نقلیه درگیر …………………………………………………………………………….. 20

نمودار2-2- نمودار تصادف کمیسیون استاندارد خودروهای جاده­ای  موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ………………………. 21

نمودار2-3- تعداد تصادفات، جرح و فوتی ناشی از تصادفات در ایران (1373 تا 1388) ………………………………………………………………. 24

نمودار 2-4- مقایسه آمار 13 ساله تلفات حوادث رانندگی از سال 1380 تا سال1392 ……………………………………………………………….. 25

نمودار2-5- روند رشد وسایل نقلیه در ایران (1379 تا 1388) ……………………………………………………………………………………………………… 45

نمودار2-6- تغییرات جمعیت و تعداد وسایل نقلیه در ایران از سال 1379 تا پیش بینی در سال 1400 …………………………………….. 46

نمودار2-7- سهم هریک از جز هزینه های ناشی از تصادفات رانندگی …………………………………………………………………………………………… 48

نمودار4-1- روند ایمنی در چند سال گذشته کشور ………………………………………………………………………………………………………………………… 62

نمودار4-2- روند شاخص تلفات رانندگی به 10 هزار وسیله نقلیه ………………………………………………………………………………………………….. 63

نمودار4-3- روند شاخص تلفات رانندگی به 100 هزار نفر جمعیت کشور………………………………………………………………………………………. 63

نمودار4-4- روند درصد تغییرات تلفات حوادث رانندگی در چند سال گذشته کشور ……………………………………………………………………. 63

نمودار4-5- روند کاهشی در تلفات تصادفات جاده­ای (برون شهری و روستایی) کشور …………………………………………………………………. 64

نمودار4-6- روند تغییرات تلفات تصادفات جاده­ای (برون‌شهری و روستایی) کشور در 10 سال گذشته ………………………………………. 64

نمودار4-7- سهم راههای برون شهری و روستایی در تلفات تصادفات جاده­ای ………………………………………………………………………………. 65

نمودار4-8- وضعیت استان در میزان تلفات تصادفات جاده­ای (برون شهری و روستایی) ………………………………………………………………. 67

نمودار4-9- وضعیت تلفات ناشی از تصادفات جاده­ای (برون­شهری و روستایی) در بازه زمانی 92-1390 …………………………………… 68

نمودار4-10- وضعیت تلفات استان به تفکیک برون شهری و روستایی در سال 1392………………………………………………………………….. 69

نمودار4-11- درصد میزان تلفات استان به تفکیک برون شهری و روستایی در سال­های 1391 و 1392 ……………………………………. 69

نمودار4-12- درصد تلفات استان به تفکیک وضعیت متوفی در هنگام فوت در سال 1392 …………………………………………………………. 70

نمودار4-13- وضعیت تلفات استان به تفکیک جنس متوفی در سال 1392 …………………………………………………………………………………. 72

نمودار4-14- وضعیت تلفات استان به تفکیک گروه سنی کشته شدگان در سال 1392 ………………………………………………………………. 72

نمودار4-15- وضعیت تلفات استان به تفکیک میزان تحصیلات در سال 1392 ……………………………………………………………………………. 73

نمودار4-16- وضعیت تلفات استان به تفکیک محل فوت در سال 1392 ………………………………………………………………………………………. 74

نمودار4-17- وضعیت تلفات استان به تفکیک علت نهایی فوت در سال 1392 …………………………………………………………………………….. 75

نمودار4-18- وضعیت تلفات استان به تفکیک روشنایی در سال 1392 …………………………………………………………………………………………. 76

نمودار4-19- وضعیت تلفات استان به تفکیک نوع معبر برون شهری در سال 1392 ……………………………………………………………………. 77

نمودار4-20- وضعیت تلفات استان به تفکیک نحوه انتقال متوفی در سال 1392 ………………………………………………………………………… 78

نمودار4-21- وضعیت تلفات استان به تفکیک نحوه وقوع تصادفات در سال 1392 ………………………………………………………………………. 79

نمودار4-22- وضعیت تلفات استان به تفکیک خودروی مورد استفاده متوفی استان در سال 1392 ……………………………………………. 81

نمودار4-23- وضعیت تلفات استان به تفکیک خودروی مورد استفاده متوفی استان در سال 1392 ……………………………………………. 81

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                                          صفحه

شکل1-1-  ماهیت ترکیبی عوامل مؤثر در تصادفات ………………………………………………………………………………………………………………………. 29

شکل1-2- زنجیر های از عوامل مؤثر بر تصادفات (چانگ و همکاران، 2001) ………………………………………………………………………………. 30

فهرست پیوست­ها

عنوان                                                                                                                             صفحه

پیوست1- فراوانی استانی تلفات ناشی از تصادفات جاده­ای (برون شهری و روستایی) کشور- سال 1392……………………………………. 99

پیوست2- جدول فراوانی استانی تلفات ناشی از کل تصادفات کشور- سال 1392 ……………………………………………………………………… 100

پیوست2- شاخص متوسط نرخ تلفات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 101

پیوست4- رتبه بندی استان­ها در تلفات ناشی از تصادفات جاده­ای در بازه زمانی سه ساله از برنامه پنجم توسعه …………………….. 102

پیوست5-رتبه بندی عملکرد یکساله استان­ها در میزان تلفات ناشی از تصادفات جاده­ای ………………………………………………………….. 103

پیوست6- درصد تغییرات تلفات جاده­ای (روستایی و برون­شهری) استان به تفکیک ماه-سال 1392…………………………………………. 104

پیوست7- نرخ تلفات محورهای استان مازندران (تعداد فوتی بر طول راه) …………………………………………………………………………………… 105

پیوست8- درصد فوتی محورهای برون­شهری استان مازندران-سال 1392 …………………………………………………………………………………. 106

پیوست9- تعداد فوتی بر حسب حجم تردد در محورهای استان مازندران-سال 1392……………………………………………………………….. 107

پیوست10- استان­های اولویت‌دار در فوت در بیمارستان در سال 1392 ……………………………………………………………………………………… 108

پیوست11- مقایسه آمار متوفیات و مصدومان حوادث رانندگی سال 1390 و 1391 …………………………………………………………………. 109

پیوست12- مقایسه آمار متوفیات و مصدومان حوادث رانندگی سال 1391 و 1392………………………………………………………………….. 110

پیوست13- آمار متوفیات و مصدومان ناشی ارجاعی به مراکز پزشکی قانونی کشور در سال 1390……………………………………………. 111

پیوست14- آمار متوفیات و مصدومان ارجاعی به مراکز پزشکی قانونی کشور در سال 1391……………………………………………………… 112

پیوست15- آمار مقایسه­ای معاینات مصدومان ارجاعی به مراکز پزشکی قانونی کشور در سالهای 1384 تا 1389………………………113

پیوست16- آمار مقایسه­ای متوفیات ارجاعی به مراکز پزشکی قانونی کشور در سالهای 1384 تا 1389……………………………………. 114

پیوست17- آمار متوفیات و مصدومان ارجاعی به مراکز پزشکی مازندران  در سال 1392 ………………………………………………………….

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.