دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده پردیس نیمه حضوری

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی

گرایش برنامه ریزی ورفاه اجتماعی

نقش عوامل فرهنگی بر موفقیت و عدم موفقیت تعاونیهای  تولید کشاورزی شهرستان کهگیلویه

استاد راهنما:

دکتر محمد علی محمدی

استادمشاور:

دکتر علی اکبر تاج مزینانی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

پژوهش حاضر با هدف یافتن عوامل موثر بر موفقیت وعدم موفقیت تعاونی های تولید کشاورزی شهرستان کهگیلویه به صورت پیمایشی،جامعه آماری 1000نفر با جمعیت نمونه 269 نفر که از طریق جدول مورگان ازاعضای تعاونی های فعال شهرستان کهگیلویه  انتخاب شد ونمونه گیری از نوع طبقه بندی تصادفی متناسب است اطلاعات به وسیله پرسشنامه جمع آوری و روایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ به دست آمد که 93درصد میزان آن بوده است .برای آزمون فرضیه ها، از آزمون ضریب همبستگی رگرسیون ساده وچند متغیره استفاده شد در آزمون رگرسیون ساده نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عوامل فرهنگی با موفقیت وعدم موفقیت تعاونی ها ارتباط دارد در این بین سرمایه اجتماعی که یکی از متغیرهای عوامل فرهنگی است در رابطه  با موفقیت و عدم موفقیت تعاونی ها سنجیده شد که رابطه آن درآزمون رگرسیون ساده معنادار و میزان همبستگی آن رابطه2/.  است که البته گویای رابطه  ضعیف است. این رابطه در واقع با تایید نظر بوردیو بیانگر آن است که با اعتماد، انسجام، مشارکت ،تعهد کاری و آگاهی اجتماعی اعضای تعاونی ها می­توان شاهد ارتقاءکیفی و بهره­وری در تعاونی ها بود،ولی در آزمون همبستگی چند متغیره رد شد.در ارتباط با  موفقیت و عدم موفقیت تعاونی ها با عوامل فرهنگی ،این  فرضیه مورد آزمون رگرسیون چند گانه قرار گرفت  این رابطه تاثیر عوامل فرهنگی من جمله سرمایه فرهنگی و خرده فرهنگ دهقانی را بر کیفیت موفقیت کشاورزان شهر کهگیلویه تایید می­کند. البته میزان همبستگی هریک از عوامل  نسبت به کیفیت موفقیت (موفقیت یا عدم موفقیت) تعاونی ها متفاوت بوده است لذا یافته این پژوهش گویای آن است عواملی مانند استفاده از دانش و آگاهی و تکنولوژی و امکانات مدرن و همچنین ایجاد و تقویت روحیه مشارکت در ذیل مدیریت مشارکتی در تعاونی های کشاورزی، علاوه بر هم افزایی در نیروی کار؛ با بالا بردن کارایی و بهره­وری در امر تولید کشاورزی با مشارکت در ابزار و نیروی کار در ذیل روحیه همدلی و اعتماد متقابل و اعتقاد به پیشرفت همگانی می­تواند هرچه بیشتر تقویت نظام تعاونی روستایی وامر توسعه کشاورزی و توسعه اجتماعی روستایی را انتظار داشت.

کلمات کلیدی: عوامل فرهنگی ، موفقیت ، تعاونیهای تولید کشاورزی

فهرست مطالب

 عنوان            صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1مقدمه. 2

1-1-1تاریخچه تعاون وتعاونی.. 2

2-1-1پیشینه تاریخی تعاون در ایران.. 3

3-1-1نقشه استان کهگیلویه وبویراحمد. 6

4-1- 1شهرستان کهگیلویه. 7

5-1-1تاریخچه تعاون در استان کهگیلویه وبویراحمد. 7

2-1بیان مسئله. 8

3-1اهمیت و ضرورت تحقیق.. 8

4-1فرضیه یا فرضیه های تحقیق.. 9

1-4-1فرضیه اصلی.. 9

2-4-1فرضیه های فرعی.. 9

5-1اهداف تحقیق.. 10

2-5-1اهداف جزئی.. 10

 فصل دوم: مبانی نظری پژوهش و مروری بر تحقیقات پیشین

1-2همیاری ـ همکاری ـ تعاون.. 12

2-1-2تعاون وآثار آن بر توسعه. 13

2-2اقتصاد آزاد و سیاست درهای باز 13

1-2-2چگونگی ایجاد اعتماد و اطمینان.. 15

2-2-2تعاون و سرمایه اجتماعی.. 15

3-2عوامل موثر بر عملکرد  شرکت های تعاونی.. 19

4-2عوامل فرهنگی.. 20

1-4-2فرهنگ…. 20

2-4-2سرمایه. 20

3-4-2اجتماعی.. 20

4-4-2تعاریف سرمایۀ فرهنگی.. 21

1-4-4-2سرمایه فرهنگی.. 21

2-4-4-2 نظریه پردازان سرمایه فرهنگی.. 21

1-2-4-4-2 ماکس وبر. 21

2-2-4-4-2 پیر بوردیو. 21

3-2-4-4-2 فرانک پارکین.. 23

4-2-4-4-2 آنتونی گیدنز. 23

5-2سرمایه اجتماعی.. 23

1-5-2 موضوع وقلمروسرمایه اجتماعی.. 24

2-5-2نظریه پردازان سرمایه اجتماعی.. 25

1-2-5-2 اوستروم. 25

2-2-5-2 بوردیو. 25

1-2-2-5-2 تبدیل سرمایه ها 26

3-2-5-2 رابرت پاتنام. 26

4-2-5-2 فرانسیس فوکویاما 27

5-2-5-2 جیمزساموئل کلمن.. 28

6-2-5-2 فلورا(1999) 28

7-2-5-2 لاک لی.. 29

6-2خرده فرهنگ دهقانی.. 29

1-6-2عناصر خرده فرهنگ دهقانی راجرز 30

2-6-2 مک کله لند. 32

3-6-2عناصر دانیل لرنرنیزبا 32

4-6-2 فاستر. 32

7-2نقش تعاونی ها در زمینه کشاورزی در هند. 32

1-7-2معیارهای موفقیت تعاونی ها در هند. 33

2-7-2پیوستن جوانان به تعاونی ها 33

3-7-2 ویژگی های جمعیت جوان در هند. 34

4-7-2 مشکلات جوانان در هند. 34

5-7-2نقش مؤسسات مدیریت تعاونی.. 35

6-7-2تدوین استراتژی بازاریابی.. 35

1-6-7-2گزینش ابزارهایی برای استراتژی بازاریابی.. 36

2-6-7-2 موضع یابی آن – لاین شرکت… 37

3-6-7-2 جذب مشتریان آن-لاین.. 38

4-6-7-2 استفاده از برنامه های مشتری و کاتالوگ… 40

5-6-7-2 حفظ مشتریان آن –لاین.. 40

6-6-7-2 کسب درآمد از مشتریان آن-لاین.. 42

7-6-7-2 برنامه ریزی برای روابط عمومی.. 42

8-6-7-2 توضیح استراتژی فروش…. 43

8-2نمونه ای از تعاونی های طایفه ای در اوریسا 43

1-8-2رمز موفقیت این طرح.. 44

9-2تعاونی تولید. 44

1-9-2تعاونی کشاورزی.. 45

10-2پیشینه تحقیقات انجام شده در  داخل کشور 46

1-10-2 آقای عباسی وهمکاران(1388) 46

2-10-2خانم یزدان پناه(1388) 46

3-10-2آقای یعقوبی (1388) 46

4-10-2آقای محمد قلی نیا وهمکاران (1387) 47

5-10-2آقای لطیفیان (1385) 47

6-10-2 امینی ورمضانی(۱۳۸۵) 48

7-10-2آقای امینی وهمکاران (1387) 48

11-2پیشینه تحقیقات انجام شده در  خارج از کشور: 48

1-11-2بار(Barr, 2000) 48

2-11-2سانو(sano,2008) 49

3-11-2دیدی  (Didi, 2004.. 49

12-2 چارچوب نظری.. 52

13-2متغیر مستقل.. 53

 فصل سوم: روش اجرای تحقیق

1-3مقدمه. 54

2-3نوع تحقیق.. 54

3-3روش تحقیق.. 54

4-3ابزار جمع آوری اطلاعات… 54

6-3جمعیت نمونه و روش نمونه گیری.. 55

1-6-3جمعیت نمونه در معنای کلی.. 55

2-6-3روش نمونه گیری.. 55

3-6-3روش نمونه گیری.. 55

7-3ابزار تحقیق و روایی(اعتبار) و پایایی(قابلیت اعتماد)آن.. 56

8-3روش تجزیه وتحلیل داده ها 57

9-3تعاریف نظری وعملیاتی تحقیق.. 57

1-9-3تعاریف نظری.. 57

1-1-9-3 اعتماد اجتماعی.. 57

2-1-9-3تجهیزات… 57

3-1-9-3جنسیت… 58

4-1-9-3 نوآوری.. 58

5-1-9-2برنامه. 58

6-1-9-3دولت… 58

7-1-9-3خانواده 59

8-1-9-3آگاهی.. 59

9-1-9-3قومیت… 59

10-1-9-3آموزش…. 59

0-9-3تعاریف عملی.. 59

1-2-9-3اعتماد اجتماعی.. 59

2-2-9-3تجهیزات… 60

3-2-9-3مهارت… 60

4-2-9-3مشارکت… 60

5-2-9-3 قومیت… 60

6-2-9-3 نوآوری.. 60

7-2-9-3آموزش…. 60

10-3متغیرهای تحقیق.. 60

1-10-3متغیر. 60

2-10-3متغیرمستقل.. 60

3-10-3متغیر وابسته. 60

 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری یافته‌های تحقیق

1-4مقدمه. 62

2-4توصیف آماری یافته های پژوهش…. 62

1-2-4 سیمای پاسخگویان.. 62

1-1-2-4سن پاسخگویان.. 63

2-1-2-4-جنسیت… 64

3-1-2-4قومیت… 65

4-1-2-4تحصیلات… 66

5-1-2-4محل سکونت… 67

6-1-5-4  پایگاه طبقاتی خانواده 68

7-1-2-4درآمد ماهانه خانواده پدر 69

8-1-2-4   نوع  تعاونی ها 70

9-1-2-4سابقه عضویت در تعاونی.. 71

10-1-2- 4سرمایه اجتماعی اعضاء 72

11-1-2- 4سرمایه فرهنگی.. 73

12-1-2- 4 خرده فرهنگ دهقانی.. 74

13-1-2- 4عملکرد تعاونی ها 75

1-13-1- 2- 4میزان عملکرد تعاونیها 76

15-1-2- 4 مشکل اصلی تعاونی ها 77

3-4یافته های استنباطی.. 78

2-3-4 فرضیه دوم. 80

3-3-4 فرضیه سوم. 81

4-3-4 فرضیه اصلی.. 82

 فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

1-5 مقدمه. 84

2-5 مهمترین نتایج به دست آمده 85

3-5 نتیجه گیری.. 90

4-5پیشنهادات… 91

منابع.. 93

1تاریخچه تعاون وتعاونی:

در تاریخ جوامع بشری همواره شاهدهمکاری بشر برای رسیدن به هدف مشترک بوده ایم. در حقیقت اشکال ابتدایی تعاون و همکاری از ابتدای خلقت بشر وجود داشته است. از اولین  پدیده های شکل گیری تعاون دربین انسان ها می توان به تشکیل خانواده اشاره کرد که به تدریج قبیله ها و در مراحل بالاتر اجتماعات شهر نشینی شکل می گیرد. مطالعه تاریخچه شکل گیری قبایل و بررسی ادیان حاکی از آن است که تعاون ره آورد تمدن جدید نیست.تعاون در عرصه تاریخ و مراحل اجتماعی همواره دارای ارزش و جایگاه خود می باشد.شاید در برهه زمانی دارای کارکردمتفاوت شده باشد که این امر موجب تفاوت در بار معنایی و مفهومی آن شده است.

از این رو برای بررسی اقتصاد تعاونی مرور مراحل تاریخی و اجتماعی آن موجب شفاف سازی معنای تعاون خواهد بود. به همین دلیل می توان از جنبه‌ اقتصادی تعاون را به دو دوره مجزا تقسیم و بررسی کرد: دوره‌اول یا ” عصر اجتماعی تعاون”  در برگیرنده‌ نخستین دوران زندگی اجتماعی بشر تا  مقطع تاریخی قرن پانزدهم میلادی است که شاهد تحولات بیشماری هستیم.

دوره دوم ” عصر تعاون صنعتی/ علمی ” که همزمان با انقلاب صنعتی و انقلاب فرانسه در قرن هیجدهم میلادی سیر تکاملی خود را طی می کند و به همین دلیل دارای تعریف خاص خود می باشد.

سرآغاز پیشینه  تعاون در جهان مربوط به سازمان های پیشه وران و کارگران صنایع دستی مصر می باشد که حدود 3000 سال پیش از میلاد وجود داشتند.

اسناد تاریخی حاکی از آن است که در سال 2050 قبل از میلاد” حمورابی” سلطان بابل اجازه داد کشاورزان مزارع را به صورت تعاونی برای کشت آماده نمایند و در جمع آوری محصول با یکدیگر همکاری کنند. در چین قدیم تعاونی های اعتبار وجود داشته است که از 200 سال قبل از میلاد آثاری از آنها به دست آمده است، در این سازمان های تعاونی به اعضاء سهم مساوی ، حق مساوی و سود مساوی تعلق می گرفته است. در روم قدیم سابقه  تعاونی های پیشه وران به 450 سال قبل از میلاد می رسد و هر صنف سازمان تعاون خاص خود را داشته است.

پس از ظهور حضرت مسیح و روند شکل گیری ساختارهای حکومتی قدرت طلبانه و حاکم شدن مباحث مادی بر کلیساها شاهد اوج گرفتن حکومت مشترک کلیسا در قرونی وسطی می باشیم. اما با ظهور دین اسلام در اوایل قرن هفتم ، برخی از کشورهای جهان از سلطه  حکومت های استبدادی آزاد و حاصل آن تأکید بر تعاون و همیاری در بین انسان ها است. دوره رنسانس ( قرون 15 تا 18 ) مصادف با تحولات شگرف  اروپا ، در تمامی زمینه های فرهنگی ، هنری و علمی بود. انقلاب صنعتی خود عامل اصلی  پدیدار شدن دگرگونی ها و تحولات در زندگی اجتماعی- اقتصادی جوامع صنعتی است که از سویی موجب رشد سریع صنایع ، توسعه بازرگانی ، گسترش شهرنشینی ، تولید انبوه، پیشرفت تکنولوژی  و در نتیجه تشکیل سازمانهای بزرگ و پیچیده صنعتی و تجاری را در پی داشت و از طرف دیگر ره آورد آن نابسامانی ها و مسائل و مشکلات عظیم اقتصادی – اجتماعی بود. از جمله ارمغان های این عصر ماشینی شدن سیستم تولید می باشد که منجر به بیکاری و آوارگی هزارن نفر از صاحبان حرفه و صنایع دستی شد.

تحولات و دگرگونی های ناشی از صنعتی شدن جوامع ، گروهی از اندیشمندان و صاحب نظران مسایل اجتماعی را بر آن داشت برای رفع مسائل و مشکلات ناشی از آن وارد عمل شوند. مطالعات و بررسی نخبگان و مصلحان اجتماعی منجر به تغییر ساختار تعاونی های سنتی به تعاونی های علمی و صنعتی بود(.لاجوردی،12،1389)

2-1-1پیشینه تاریخی تعاون در ایران:

شرق شناسان بر این باورند که مردم ایران به دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی و ضرورت مقابله با مشکلات طبیعی ، اتحاد و همکاری مردم با یکدیگر جزء جدایی ناپذیر فرهنگ و پیشه ایران  منظور می شود. به  سخنی تعاون در ایران به مفهوم واقعی در فرهنگ ایران ریشه دار است.

در راستای مشارکت اقتصادی و اجتماعی مردم ایران ” ویل دورانت” در کتاب ” تاریخ تمدن” آورده است کتاب اوستا کشاورزی را ستوده وآن را مهم ترین و والاترین کار بشر دانسته که خدای بزرگ ” اهورا مزدا” از آن بیش از کارهای دیگر خشنود می شود. همچنین در زمینه چگونگی  مالکیت و کشاورزی در ایران می نویسد:  بخشی از اراضی ملک مردم بوده که خود بر روی آن زراعت می کردند و در برخی موارد خرده مالکان به صورت خانوار، گروههای مشارکتی به وجود می آوردند و به صورت جمعی نسبت به کاشت و برداشت زمین های وسیع با هم همکاری می کردند.”

اما ماهیت مشارکت در ایران با انقراض سلسله ساسانیان و ظهور اسلام در ایران شکل جدیدی به خود گرفت و پس از گرویدن مردم ایران به اسلام و آشنایی با تعالیم گوهر بار و عدالت گستردین مبین اسلام، روح تعاون و همکاری بیش از پیش در میان مردم پا گرفت . همواره در بین ایرانیان شاهد نیکوکاری و انجام کار خیر در راه خدا بوده ایم . برخی از افراد دارای امکانات مالی با ساختن حمام،مسجد، کمک به ساخت راه و پل می نمودند و افرادی که امکانات مالی نداشتند  اغلب با همکاری در ساخت و تأمین نیروی انسانی مورد نیاز یا در اختیار گذاشتن ابزار کار ، در این امور مشارکت می نمودند. به عبارتی در این برهه از تاریخ ایران شاهد تعاون و همکاری به شیوه سنتی هستیم.

از آنجا که ایران کشوری با پیشینه کشاورزی و دامداری  است اغلب تعاونی نیز در قالب مشارکت در امور کشاورزی و دامداری به شکل آماده سازی زمین،کشت و برداشت و همکاری در قالب تعاون و مشارکت به صورت « بنه» …… « واره» دون و . . . هستیم.

همانطور که اشاره شد ایران به دلیل شرایط اقلیمی  که مواجه با کمبود آب ملزم به استفاده بهینه از آب برای کشاورزی بود به همین دلیل فرهنگ مشارکت و نظام مند نمودن مصرف آب با کشاورزی ایران معین می باشد که حاصل آن شکل گیری مشارکت و تعاون کشاورزان برای توزیع و تأمین آب است. از این رو مردم ایران پیوسته برای هموار نمودن مشکلات و سختی های زندگی همیشه در کنار هم بودند ، به سخنی تعاونی ریشه در سنت ها و باورها و فرهنگ مردم ایران دارد.

تعاون و شکل گیری تعاون به صورت رسمی و سازمان یافته و به معنی ” سازمانی” و ” نهاد تعاونی” با تصویب قانون تجارت به سال 1301 شمسی معنا می یابد. البته مفاد قانونی مطرح شده در قانون تجارت نیز در حد بحث در زمینه تعاونی های تولید و مصرف می باشد.

اما از لحاظ  تشکیل و ثبت تعاونی های رسمی می توان سال 1314 را آغاز فعالیت های  تعاونی ها در ایران دانست، زیرا در این سال دولت اقدام به تشکیل  نخستین شرکت تعاونی روستایی در منطقه‌” داور آباد” گرمسار نمود. اما مبنای تشکیل و ثبت تعاونی به صورت رسمی در ایران همان قانون تجارت 1311 بود.

در زمان جنگ جهانی دوم،حکومت وقت با استناد به مفاد مندرج در قانون تجارت سال 1311 ، وزیر وقت کشور را مأمور می نماید تا هیأتی را برای تعلیم و مأموران و آشنا ساختن مردم با مفهوم قوانین تعاون به شهرها و روستاهای دور و نزدیک  اعزام نماید. تا بدین ترتیب ضمن اشاعه  فرهنگ سازمانی تعاون  در اقشار تولید کننده ، انگیزه حس مسؤلیت را در آنها تربیت نماید.در همین راستا تعدادی از تعاونی های مصرف به منظور توزیع ارزاق عمومی در مناطق شهری شکل گرفت.در سال 1332 اولین قانون تعاونی ایران با الهام از قوانین خاص سایر کشورها تهیه شد و سپس به صورت لایحه قانونی به تصویب رسید.

در سال 1334 لایحه  مزبور با اصلاحاتی از تصویب مجلس وقت گذشت و اولین قانون تعاون ایران تصویب شد که شالوده و بنیان اکثرتعاونی ها بعد از سال 1341 بر آن استوار است در سال 1341 براساس تبصره 2 ماده‌ 165 قانون مربوط به اصلاحات ارضی رژیم گذشته ،کشاورزان در صورت عضویت در شرکت تعاونی روستایی ،شایستگی دریافت  زمین را بدست می آوردند. همین امر موجب شد در مدت کوتاهی بیش از 8 هزار شرکت تعاونی  روستائی شکل گرفت که در مرحله بعد با ادغام آنها با یکدیگر حدود سه هزار شرکت تعاونی به ثبت رسید. در سال 1342 به منظور حمایت از تعاونی ها،سازمان مرکزی تعاونی روستایی ایران تأسیس شد که هدف اصلی آن کمک به پیشرفت نهضت تعاون در مناطق روستائی و کمک اعتباری به اجرای برنامه های اتحادیه – و شرکت های تعاونی روستائی بود هدف اصلی آنان و همراهی سازمان عمران منطقه ای تنها حول محور بهره برداری کامل از عوامل کشاورزی بود.

در بیست و سوم اردیبهشت ماه سال 1346 سازمان مرکزی تعاون کشور، زیر نظر نخست وزیری ، به منظور تفهیم اصول تعاون ، ترویج آن در سراسر کشور و نیز تهیه قوانین لایحه و ایجاد امکانات مناسب برای تعاونی ها به وجود آمد . اولین اقدام این  سازمان مطالبه و تحقیق تطبیقی در قوانین تعاونی سایر کشورهای جهان و تنظیم قانون جامعی برای شرکت های تعاونی بود.

در همین راستا،در بیست و سوم اسفندماه 1349 قوه‌مقننه ، به منظور توسعه امور تعاونی کشور واشاعه مفاهیم آشنایی مردم با اصول و قواعد و تعلیمات تعاونی ،فراهم نمودن تدریجی موجبات همکاری افراد و تجمیع و تمرکز سرمایه های کوچک و توسعه منابع اعتباری و بسط سازمان های تعاونی کشور” وزارت تعاون و امور روستاها” را تأسیس نمود.  پس از مطالعه و تحقیق تطبیقی در قوانین تعاونی سایر کشورهای جهان سرانجام در 16 خرداد ماه سال 1350 قانون شرکت های تعاونی در 25 فصل و 49 ماده به تصویب رسید و مقرر شدکه این قانون به مدت 5 سال به صورت آزمایشی اجرا شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی بار دیگر مشارکت مردم در فعالیت های اقتصادی و تحقق عدالت اجتماعی مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا اصل چهل و چهار قانون اساسی ” بخش تعاونی” به عنوان دومین بخش رسمی اقتصادکشور،هم بابخش های دولتی وخصوصی مورد تصویب قرار گرفت(وزارت تعاون،1388:ص16-1).

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

:: بازدید از این مطلب : 44

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0