دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده علوم اجتماعی

گروه مطالعات زنان

پایان نامه کارشناسی ارشد

باعنوان:

تاثیر ویژگی های فردی و رفتاری همسر بر رضایت مندی زنان از زندگی مشترک

استاد راهنما :

دکتر محمد تقی کرمی قهی

استاد مشاور :

دکتر محمد حسین پناهی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

پژوهش حاضر با هدف شناخت تاثیر ویژگی های فردی و رفتاری همسر بر رضایت مندی زنان از زندگی مشترک ، انجام گرفته است . جهت تبیین موضوع مورد مطالعه از نظریه های فردی شدن سبک زندگی گیدنز و نظریه همسان همسری استفاده گردیده است به نحوی که منجر به استخراج شش فرضیه شده است . به لحاظ روش شناسی ، این پژوهش به روش پیمایش و در بین زنان متاهل 45-20 سال ساکن تهران صورت گرفته است .

حجم نمونه تحقیق مطابق با فرمول کوکران برابر با 266 نفربرآورد شده و جهت خنثی نمودن مشکل پرسشنامه های تکمیل نشده و مخدوش و ناقص 300 = n تعیین شد . نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای بوده ، به نحوی که داده های لازم از 3 منطقه تهران (مناطق 3 و 9 و 12) جمع آوری شدند . در نهایت مفاهیم اصلی تحقیق بعد از تعریف نظری و عملیاتی و نیز بررسی اعتبار سازه و پایایی (آزمون آلفای کرونباخ) به روش پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت سپس به کمک آزمون همبستگی پیرسون به بررسی رابطه بین شاخص های پژوهش با رضایت زنان از زندگی پرداخته شده است و در ادامه به کمک دستور رگرسیون خطی چند متغیره تاثیر این پارامترها بر رضایت زنان از زندگی مشترک بررسی شده تا مشخص شود کدامیک از آنها می تواند رضایت زنان از زندگی مشترک را پیش بینی کند . در نهایت محقق به کمک جداول دو بعدی و آزمون کای اسکوئر (خی دو) به بررسی رابطه بین متغیرهای جمعیت شناختی با رضایت زنان از زندگی مشترک پرداخته است . روابط عاطفی عمیق همسر بیشترین و رابطه مرد با خانواده همسر کمترین تاثیر را بر رضایت از زندگی مشترک دارد ، همچنین بین سن زنان ، تحصیـلات ، مـدت زمان ازدواج ، نوع مسکن ، درآمد همسر ، نوع ازدواج   و تعداد فرزندان و رضایت زنان از زندگی مشترک به لحاظ آماری رابطه معناداری وجود ندارد .

کلید واژه ها : رضایت از زندگی مشترک ، ویژگی های فردی – رفتاری همسر .

فهرست مطالب

مقدمه :

خانواده مهمترین نهاد اجتماعی است و به عنوان کانون اصلی زندگی فردی و اجتماعی ،  نقش و کارکرد آن برای رشد و تعالی شخصیت فردی و هویت جمعی افراد و همچنین پرورش نسل آینده مورد توجه علوم اجتماعی بوده است . قرارگرفتن زنان به عنوان محور خانواده ویژگی خاصی را برای آنها ایجاد می کند . رضایتمندی زوجین یکی از مباحث قابل توجه در علوم اجتماعی است و یکی از علل اهمیت این موضوع در تفاوت جوامع به لحاظ معیارهای رضایت مندی است .

زنان نقش مهمی در خانواده داشته و همچنین اهمیت بالایی در تغییرات و تحولات آینده جامعه دارند . بنابراین رضایت زنان در خانواده ، مهمترین رکن سلامت روانی افراد خانواده است و در عین حال برای سلامتی اجتماعی در جامعه نیز اهمیت بسزایی دارد . یکی از عوامل موثر بر تحکیم خانواده رضایت زن از همسر است و به نظر می رسد ویژگی های همسر و سرمایه های اجتماعی او بر رضایت زن تأثیر می گذارد .

بیان مسئله :

 تحولات چشمگیر در سالیان اخیر در جامعه ما ، در نهاد خانواده و شکل گیری خانواده های هسته ای باعث ایجاد تغییراتی در کارکرد خانواده شده است . به نظر می رسد نسبت به گذشته در برخی کارکردهامانند کارکردهای  اقتصادی ، کارکردهای اجتماعی ، کارکردهای سیاسی و مذهبی خانواده تغییراتی صورت یافته ودر مقابل کارکرد عاطفی خانواده اهمیت مضاعفی یافته است.

درحال حاضر رفع نیازهای عاطفی افراد در یک خانواده هسته ای محدود به اعضای خانواده                        (زن ، شوهر و فرزندان ) است . درگذشته بخشی از روابط عاطفی ار روابط گسترده دیگر ، تأمین می شده در حالیکه امروزه تمام توقعات و انتظارات عاطفی محدود به اعضای خانواده است و توجه به ویژگی های فردی و رفتاری اشخاص اهمیت بیشتری پیدا کرده است .

همان طور که گیدنز معتقد است عاطفه گرایی افزایش پیدا کرده است افراد در رابطه ناب وابسته به فرد مقابل و روابط خاص هستند (گیدنز ، 1378 : ص 129 ) . زنان در گذشته کمتر از زنان امروز خلاء عاطفه و ابراز احساسات از همسر را داشتند ، به نظر می رسد بین زنان جوان و مسن از نظر نوع نگاهشان به ابراز احساسات همسر تفاوت وجود دارد . زنان جوانتر بیشتر درگیر این مسئله هستند .

نحوه برخورد زنان در نسل های مختلف ( قدیم و جدید ) با نارضایتی ها هم در زندگی  متفاوت است .             زنان جدید ، عاملیت بیشتری را دارند تا زنان قدیم .

به نظرمی رسد زنان امروز با زنان گذشته تفاوت بسیاری کرده اند از مصادیق تفاوت ،  یکی تفاوت در توقعات است به طوریکه زنان این دوره به مناسک خانواده در معنای جدیدش بیشتر از گذشته اهمیت می دهند ( مثل سالگرد ازدواج ، تولد و … ) .

تفاوت دیگر در اهمیت دادن به ظاهر مردان است به طوریکه زنان نسل جدید به ویژگی های ظاهری مردان چه در عرصه عمومی و چه در عرصه خصوصی اهمیت بیشتری می دهند ( وضع ظاهر مردان ) و تفاوت دیگر مرزبندی زنان نسبت به خانواده است .

زنان امروز به دخالت دیگران در زندگی خصوصی شان ، در تربیت فرزندان حساس شده اند .                   این مرزبندی با یک نحوه اعمال نظر پیوند می خورد بطوریکه تمایل دارند بیشتر اعمال نظر کنند و در سطوح فرهنگی ، اقتصادی و … می خواهند نقش جدی تری داشته باشند .

همه اینها نشان دهنده این است که زنان انتظار دارند که مردان هم به موازات تغییر در زندگی                          زنان تغییر کنند . در حالیکه نه تنها مردان تغییر چندانی نکرده اند حتی بعضی مردان در مقابل این تغییرات مقاومت هم می کنند .

رین واتر معتقد است هنر خودنگری روزمره ما را به غرق شدن مزمن در تجربه جاری هدایت نمی کند و برعکس ، این خودنگری شرط واقعی برنامه ریزی اصیل برای پیش رفتن است (گیدنز، 1378 ، ص107 ) .

به نظر می رسد توسعه فردگرایی در جامعه ما از عواملی است که توجه به ویژگی های فردی را پر اهمیت کرده است . به طوریکه در گذشته پایگاه ارزش دهنده به همسر فقط او نبود بلکه  شبکه ای از روابط و افراد بودند ولی در فردگرایی تمام ویژگی های موثر در ارزشیابی همسر در خود او  خلاصه می شود .

صادقی به نقل از سی رایت میلز می گوید وظیفه جامعه شناسی فهم ارتباطات میان افراد و جامعه و                 نحوه زندگی آنهاست و فهم جامعه شناختی باید در جهت بازسازی نهادهای اجتماعی به کارآید .               تصویر جامعه شناختی فرد را قادر می سازد ، مفهوم و معنای تاریخی وسیع تری را بر حسب معنایی که برای زندگی درونی و خارجی افراد گوناگون دارد ، درک کند (صادقی فسایی ، 1389 :  ص 109 ) .

تفکر سی رایت میلز از این جهت  حایز اهمیت است که رابطه میان موضوعات شخصی و موضوعات عمومی درک شود . یعنی تجربیات خصوصی چگونه ریشه در شرایط اجتماعی دارد ؟

برای مثال زنی که روابط عاطفی مناسبی با همسرش یا قدرت تصمیم گیری ندارد و تصور می کند                 وی و همسرش رابطه خاصی دارند ، اما وقتی سایر زنان در جامعه نیز مشکل مشابهی دارند این مشکل به صورت یک موضوع عمومی جا می افتد . ارتباط میان مشکلات شخصی و موضوعات همگانی آشکارکننده قضیه اصلی در رویکرد جامعه شناختی است زندگی فرد در یک متن تاریخی و اجتماعی قراردارد .

الگوهای مشابهی که در تجربیات در روابط با همسرانشان در خانواده وجود دارد آشکار میکند که این موضوع چیزی فراتر از یک موضوع خصوصی است و ریشه در عمق رویه های فرهنگی واجتماعی دارد . وابستگی اجتماعی و اقتصادی و حقوقی ، زنان را در طول تاریخ در موضع فروتری قرار داده و آنان را در مقابل ویژگی ها و خصوصیات همسران ، آسیب پذیر ساخته است.

توسعه فردگرایی و افزایش کارکرد عاطفی خانواده با شکل گیری خانواده های هسته ای اهمیت ویژگی های فردی رضایت را افزایش داده است . به موازات هسته ای شدن خانواده ها و توسعه فردیت فرهنگ ، پایگاه ارزش ها تغییر کرده و در نتیجه از عوامل مهم مـوثر بر رضایت زنان می تواند ویژگی هـای فردی رفتاری همسـر باشد که روز به روز به اهمیت آن افزوده می شود . از آنجایی که تحقیقات انجام شده تا به امروز کمتر به این مسئله پرداخته اند ، بررسی تأثیر ویژگی های همسر بر رضایت زنان به عنوان یکی از عوامل مهم موثر بر رضایت زنان از زندگی مشترک شایسته بررسی است .

هدف اصلی تحقیق :

هدف اصلی تحقیق شناخت تأثیر ویژگی های همسر بر رضایت زنان از زندگی مشترک است .                  اگر بخواهیم رضایت از زندگی زناشویی را بین زوجین ایجاد کنیم باید به دنبال شناخت عواملی باشیم که موجب این رضایتمندی می شود و خانواده ها را به سوی آنها ترغیب کنیم .

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.