دانشگاه شیراز

دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

پایان نامه­ی کارشناسی ارشد در رشته­ی تربیت بدنی- فیزیولوژی ورزشی

تاثیر شدت تمرین برتغییرات الگوی سایتوکاینی (Th1/Th2) و تعداد لکوسیت در فوتبالیست­ها

استاد راهنما

دکتر محسن ثالثی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر شدت تمرین بر تغییرات الگوی سایتوکاینی و تعداد لکوسیت در فوتبالیست­های مرد دانشگاهی بود. بدین منظور از میان ورزشکاران مرد فوتبالیست دانشگاه جهرم، 11 نفر به صورت داوطلبانه، هدفمند انتخاب شدند. میانگین سن، قد، وزن و BMI آزمودنی­ها به ترتیب برابر با: 875/0±90/21 سال، 4±170 سانتی­متر، 44/6±42/64 کیلوگرم و BMI برابر با 68/1±05/22 کیلوگرم بر مجذور قد به متر بود. برای اجرای تحقیق، آزمودنی­ها در هفته اول با شدت متوسط یعنی با 65% ضربان قلب بیشینه و در هفته دوم با شدت زیاد یعنی با 80% ضربان قلب بیشینه، به مدت 30 دقیقه با شدت مورد نظر دویدند. نمونه­های خونی، قبل و بلافاصله بعد از هر جلسه تمرین از آزمودنی­ها گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل استنباطی داده­ها از آزمون t وابسته و تحلیل واریانس با اندازه‌های تکراری، از نرم افزار SPSS/12 استفاده و سطح معنی‌داری 05/0 =a در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که یک جلسه تمرین با شدت متوسط اثر معنی­داری بر IFN-γ (60/0=p)، IL-4 (14/0=p) و نسبت IL-4/IFN-γ (22/0=p) ندارد. همچنین یک جلسه تمرین با شدت بالا اثر معنی­داری بر IL-4 (57/0=p) و نسبت IL-4/IFN-γ (38/0=p) ندارد با این وجود اثر معنی­داری بر کاهش IFN-γ (01/0=p) داشت. به طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد که فعالیت متوسط و شدید هر دو باعث انحراف پاسخ ایمنی به سمت Th2 شده که این امر باعث تقویت پاسخ ایمنی هومورال و نیز واکنش­های آلرژیک می­شود.

واژگان کلیدی: الگوی سایتوکاینی، لکوسیت، اینترفرون گاما، اینترلوکین-4، تمرین شدید، تمرین با شدت متوسط، فوتبال

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل اول: طرح پژوهش

     1-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-2. بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-3. ضرورت و اهمیت پژوهش ……………………………………………………………………………………………. 7

1-4. اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………………………………….. 10

1-4-1. هدف کلی……………………………………………………………………………………………………………. 10

1-4-2. اهداف اختصاصی ………………………………………………………………………………………………. 10

1-5. سؤالات پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….. 10

1-6. قلمرو پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………..11

1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها …………………………………………………………………………… 11

1-7 -1.تعاریف مفهومی………………………………………………………………………………………………….. 11

1-7-1-1. فعالیت با شدت متوسط………………………………………………………………………….. 11

1-7-1-2. فعالیت شدید ………………………………………………………………………………………….. 11

1-7-1-3. اینترفرون گاما………………………………………………………………………………………….. 12

1-7-1-4. اینترلوکین-4  …………………………………………………………………………………………. 12

1-7-1-5. IL-4/IFN-γ………………………………………………………………………………………….. 12

1-7-1-6. لکوسیت……………………………………………………………………………………………………. 12

1-7-2. تعاریف عملیاتی ………………………………………………………………………………………………… 13

1-7-2-1. فعالیت با شدت متوسط………………………………………………………………………….. 13

1-7-2-2. فعالیت شدید……………………………………………………………………………………………. 13

1-7-2-3. اینترفرون گاما………………………………………………………………………………………….. 13

1-7-2-4. اینترلوکین-4 ………………………………………………………………………………………….. 13

1-7-2-5. لکوسیت……………………………………………………………………………………………………. 13

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1.مفاهیم بنیادی………………………………………………………………………………………………………………… 15

2-1-1. سیستم ایمنی…………………………………………………………………………………………………….. 15

2-1-2. اجزا­ء دستگاه ایمنی…………………………………………………………………………………………… 19

2-1-3. سایتوکاین…………………………………………………………………………………………………………… 19

2-1-4. اینترفرون گاما…………………………………………………………………………………………………….. 21

2-1-5. اینترلوکین-4……………………………………………………………………………………………………… 23

2-1-6 . الگوی سایتوکاینی…………………………………………………………………………………………….. 24

2-1-7. لکوسیت………………………………………………………………………………………………………………. 27         

2-2. پژوهش­های پیشین …………………………………………………………………………………………………….. 28

فصل سوم: روش پژوهش

3-1. روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………… 38

3-2. جامعه آماری، روش نمونه­گیری و نمونه پژوهش……………………………………………………….. 38

3-3. متغییرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 38

3-3-1. متغیر­های مستقل……………………………………………………………………………………………….. 38

3-3-2. متغیر­های وابسته……………………………………………………………………………………………….. 39

3-4. ابزار و وسایل اندازه­گیری……………………………………………………………………………………………… 39

3-5. روش اندازه­گیری متغیرهای وابسته…………………………………………………………………………….. 39

3-5-1. شمارش افتراقی سلول­های خونی……………………………………………………………………… 39

3-5-2. اندازه­گیری سایتوکاین­ها به روش ELISA………………………………………………………. 40

3-6. خونگیری و اندازه­گیری پارامترها…………………………………………………………………………………. 41

3-7. روش اجرای پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 41

3-8. روش­های تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………….. 44

3-9. ملاحظات اخلاقی…………………………………………………………………………………………………………. 44

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل چهارم: یافته­های پژوهش

4-1. تجزیه و تحلیل توصیفی داده‌ها……………………………………………………………………………………. 46

4-2. بررسی سؤالات پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 47

4-2-1. سؤال اول…………………………………………………………………………………………………………….. 47

4-2-2. سؤال دوم……………………………………………………………………………………………………………. 49

4-2-3. سؤال سوم…………………………………………………………………………………………………………… 50

4-2-4. سؤال چهارم……………………………………………………………………………………………………….. 52

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1. خلاصه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….. 55

5-2. بحث و بررسی………………………………………………………………………………………………………………. 57

5-3. نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………………………………. 69

5-4. پیشنهاد­های پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 70

5-4-1. پیشنهاد­های کاربردی…………………………………………………………………………………………. 70

5-4-2. پیشنهاد­های پژوهشی…………………………………………………………………………………………. 70

5-5. محدودیت پژوهش…………………………………………………………………………………………………………… 71

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………72

پیوست

پیوست 1………………………………………………………………………………………………………………………………… 90

پیوست 2………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                                      صفحه

جدول 2-1. عناصر اصلی اجزای ایمنی…………………………………………………………………………………….. 19

جدول 4-1. میانگین و انحراف معیار سن ، قد، وزن و BMI آزمودنی­ها……………………………….. 46

جدول 4-2. نتایج آزمون t وابسته برای مقایسه پیش آزمون و پس آزمون IFN-γ به تفکیک دو شدت­ مختلف 47

جدول 4-3. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه­های تکراری برای مقایسه پس آزمون  IFN-γ

در دو شدت مختلف…………………………………………………………………………………………………………………….. 47

حدول 4-4. نتایج آزمون t وابسته برای مقایسه پیش آزمون و پس آزمون IL-4 به تفکیک دو

شدت­ مختلف……………………………………………………………………………………………………………………………….. 48

جدول 4-5. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه­های تکراری برای مقایسه پس آزمون  IL-4در

دو شدت مختلف………………………………………………………………………………………………………………………… 49

حدول 4-6. نتایج آزمون t وابسته برای مقایسه IL-4 / IFN-γ در پیش آزمون و پس آزمون به تفکیک شدت های­ مختلف………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

جدول 4-7. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه­های تکراری برای مقایسه پس آزمون در دو

شدت مختلف……………………………………………………………………………………………………………………………….. 50

جدول 4-8. نتایج آزمون t وابسته برای مقایسه پیش آزمون و پس آزمون تعداد لکوسیت­ به

تفکیک دو شدت مختلف…………………………………………………………………………………………………………….. 51

جدول 4-9. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه­های تکراری برای مقایسه پس آزمون تعداد

لکوسیت­ در دو شدت مختلف…………………………………………………………………………………………………….. 52

جدول 4-10. نتایج آزمون t وابسته برای مقایسه پیش آزمون و پس آزمون تعداد لکوسیت­ به تفکیک شدت های مختلف………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                                      صفحه

شکل 3-1. اجرای پروتکل تمرین………………………………………………………………………………………………. 43

شکل 4-1. میانگین و انحراف معیار اینترفرون گاما در پیش آزمون و پس آزمون به تفکیک شدت­های مختلف 48

شکل 4-2. میانگین و انحراف معیار اینترلوکین 4 در پیش آزمون و پس آزمون به تفکیک شدت­های مختلف  50

شکل 4-3. میانگین و انحراف معیار نسبت IFN-γ/IL-4 در پیش آزمون و پس آزمون به تفکیک شدت­های مختلف    51

شکل 4-4. میانگین و انحراف معیار تعداد لکوسیت در پیش آزمون و پس آزمون به تفکیک شدت­های مختلف 53

• مقدمه

در حال حاضر و در دنیای کنونی، ورزش و فعالیت‌ بدنی به عنوان یکی از عناصر مهم در زندگی بشر مطرح است. اهمیت و نقش ورزش در سالم­سازی و به سازی جامعه و کاربرد عملی آن در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی در نزد متخصصان و دست اندرکاران سازمان­های فرهنگی، پوشیده نیست.

مطالعات مختلف نشان می­دهند که در 30 سال گذشته علاقه­مندی به جنبه­های کاربردی ورزش و فعالیت­های جسمانی افزایش یافته است. این افزایش علاقه­مندی، شاید نتیجه پیشرفت­های علمی بزرگ در دهه­های گذشته باشد که نشان می­دهند که ورزش در جلوگیری و درمان بیماری­های مختلف نقش مهمی را برعهده دارد (روزا، لیرا، دملو و سانتوز ^[1]، 2011؛ بوتنر، ماسیگ، لچترمن، فانک و مورن ^[2]، 2007؛ وولین، یان، کلدیتز و لی ^[3]، 2009).

مشخص شده است که عملکرد فیزیولوژیک سیستم ایمنی، دفاع در برابر میکروب­های بیماری­زا است. با این وجود حتی عوامل بیگانه غیر بیماری­زا می­توانند سبب برانگیختن پاسخ­های ایمنی شوند. سیستم ایمنی انسان یک سیستم دفاعی است که به دو بخش ایمنی ذاتی^[4] و اکتسابی^[5] تقسیم می­شود به طوری که ایمنی ذاتی اولین خط دفاعی بدن می­باشد (روزا و همکاران، 2011). بنابراین دفاع در برابر میکروب­ها ابتدا بر عهده واکنش­های زودرس ایمنی ذاتی است و سپس توسط پاسخ­های ایمنی اکتسابی صورت می­گیرد (روزا و همکاران، 2011؛ گلیسون، نیمن و پدرسن ^[6]، 2004). یکی از مهمترین محصولات پاسخ ایمنی، سایتوکاین­ها می­باشند. سایتوکاین­ها پروتئین­های ترشح شده به وسیله سلول­های ایمنی اکتسابی و ایمنی ذاتی هستندکه بسیاری از اعمال سلول­های ایمنی اکتسابی و ذاتی را تحت تاثیر قرار می­دهند. سایتوکاین­ها در پاسخ به میکروب­ها و سایر آنتی­ژن­ها تولید شده و پاسخ­های متنوع سلول­های درگیر در ایمنی و التهاب را تحریک می­کنند. علاوه بر سلول­های ایمنی، سایتوکاین­ها از سلول­هایی همچون سلول­های اندوتلیال و سلول­های ذخیره کنندۀ چربی نیز ترشح می­شوند (کوچ^[7]،2010). در حال حاضر علاقه به بررسی پاسخ سیستم ایمنی به ورزش در میان محققان در حال افزایش می­باشد زیرا تعدادی از اثرات کلیدی تندرستی مرتبط با ورزش می­توانند هم سودمند (از قبیل کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی) و هم می­تواند زیانبخش باشند (مثل آسم ناشی از ورزش) که ممکن است این تاثیرات به خوبی از طریق فعالیت پارامترهای سیستم ایمنی میانجی­گری شود (کوپر، رادوم آیزیک، سچویندت و زالدیوار ^[8]،2007).

مشخص شده است که سیستم ایمنی بدن انسان همانند دیگر سیستم­های فیزیولوژیک بدن در پاسخ به فعالیت­بدنی تغییرات چشمگیری از خود نشان می­دهد (کوچ، 2010). بر اساس نتایج پژوهشات مختلف این نکته مشخص شده است که شیوع بیماری­های سخت از قبیل دیابت نوع 2، بیماری قلبی عروقی، التهاب مفاصل، چاقی و پوکی استخوان با سطوح افزایش یافته سایتوکاین­های التهاب­زا مرتبط هستند (توتله، دیویس گورمن، گلدمن، کپلاند و مکدوناق ^[9]، 2004 ؛ موس و همکاران^[10]، 2004). لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر شدت تمرین برالگوی سایتوکاینی و تعداد لکوسیت در بازیکنان فوتبال می­باشد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.