موسسه آموز عالی روزبهان

غیر انتفاعی –  غیر دولتی

پایان نامه برای دریافت درجه

کارشناسی ارشد

رشته معماری  گرایش معماری

عنوان

طراحی دهکده گردشگری وارش با رویکردی بر معماری اکولوژیک

استاد راهنما

دکتر ماریا کرد جمشیدی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

رشد شتابان صنعت گردشگری در ایران مسائل و مشکلات فراوانی را به وجود آورده است. یکی از این مشکلات، طراحی مناسب جهت فضاها و امکانات گردشگری؛ از جمله دهکده‌های گردشگری است. دهکده های گردشگری مکان هایی از یک استان هستند که چه در خود  مکان چه در فواصل نزدیک به آن از لحاظ جاذبه های طبیعی، فرهنگی و تاریخی قابلیت های لازم برای جذب گردشگران وجود دارد و نیازمند ایجاد تأسیسات و امکانات گردشگری و اطلاع رسانی مناسب هستند در سایت مورد نظر رودخانه نقش جاذبه طبیعی را دارد. این دهکده ها معمولا با هدف یک اقامتگاه یا استراحتگاه و محل تمرکز گردشگران داخلی و خارجی به منظور گسترش سفرهای فراغتی، تعطیلاتی و اقامتی ایجاد می شوند و دارای فضاهای تفریحی، ورزشی، اقامتی، خدماتی، رفاهی و… درحد استانداردهای جهان امروز هستند و طراحی بهینه‌ی این فضاها، از جمله وظایف طراحان گردشگری است. در این رساله که با عنوان طراحی دهکده‌ گردشگری با رویکرد اکولوژیک است به طراحی فضاهای مناسب برای دهکده‌ گردشگری در شهرستان آمل پرداختیم.

بدین منظور به شناخت مبانی نظری و ضوابطی که در ارتباط با گردشگری و طراحی اکولوژیک است مورد مطالعه قرار گرفت و براساس آنها به تشخیص ریز فضاها و عملکرد های مورد نیاز رسیدیم. پس از آن با استفاده از رویکرد اکولوژیک به طراحی سایت و ساختمان های مورد نیاز در دهکده‌ گردشگری پرداختیم.

واژه های کلیدی: گردشگری، طراحی، دهکده گردشگری، اکولوژیک، رودخانه، آمل

1-1 مقدمه

نگاهی به مراحل توسعه تاریخی بسیاری از شهرهای کشور مان، ما را به این واقعیت رهنمون می سازد که هرچند توسعه شهری در آنها از نظر کمی با توسعه سطحی شهر و افزایش ساخت و سازها در کنار افزایش درآمدهای شهری همراه بوده ، لیکن از نظر کیفیت محیطی ، این توسعه با چالش های فراوانی همراه بوده است .از جمله معضلات همیشگی شهر های امروزی کشورمان، کمبود فضاهای تفریحی و گردشگری درآن است.

گردشگری بصورت مبنایی برای ایده پردازی ، تفریح و تفرج ، اشتغالزایی و کارآفرینی در آمده و در حالت مدرن تر به صورت شبکه ای به هم پیوسته از زیرساختها ی اقتصادی ، اجتماعی ، عمرانی و فرهنگی تبدیل شده است این در حالی است که کشور پهناور ایران، با دارا بودن جاذبه های گسترده فرهنگی، میراثی و طبیعی، جزءکشورهای برتر جهان از نظر جاذبه های گردشگری محسوب گردیده و دارای توانهای بالقوه بسیاری در جهت توسعه صنعت توریسم، گردشگری و تفریح و تفرج در سطح ملی و بین المللی می باشد .

استان مازندران  با دارا بودن عرصه های بکر و طبیعی فراوان و نعمت فراوان خدادادی و آب و هوای منحصر به فرد در سطح کشور، و همجواری با دریای خزر و دامنه های البرز خود، از جمله بدیع و مفرح ترین مناطق گردشگری در سطح کشور و حتی کشورهای همجوار ایران بوده و مراجعت سالیانه میلیون ها مسافر به این استان خود گویای جایگاه رفیع این استان در نظام گردشگری کشور و میزان توجه هم میهنان به این استان و قابلیت های آن است .

سایت مورد نظر این پروژه، با استقرار درشهرستان آمل و نیز استقرار در جوار رودخانه هراز تمامی قابلیت ها و پتانسیل های خطه سرسبز مازندران، از جمله بهره مندی از آب و هوای مطلوب، سرسبزی و تراکم پوشش گیاهی، مجاورت با دریای خزر، استقبال مسافران و … برخوردار است.

1-2 کلیات

1-2-1 بیان مسـأله

پاسخگویی مناسب به نیازهای جسمی، ذهنی و روحی انسان ، از ضروریاتی است که می باید فضاهای عمومی درقالب عملکردهای متعدد و خاص دراین جهت ساماندهی گردند . فقدان یا ضعف عملکردهای اجتماعی دراین زمینه منجر به عدم تعا لی بخشی در انسان شده و عواقب منفی آن متوجه جمع و جامعه خواهد گردید . رشد وتوسعه زندگی شهری و افزایش میزان تقاضا برای مسکن و ساختمان باعث گردیده که ارزش کیفی محیطی بانادیده گرفتن و تخریب فضاهای با ارزش طبیعی و محیطی ، بویژه فضاهای سبز شهری همراه گردیده و عملاً فضاهای درون شهری بیشتر به عرصه تعاملات مالی و اقتصادی بدل گردند.

بشر امروزه با درک اهمیت و جایگاه فضاها و عرصه های عمومی تفریح و تفرج در زندگی روزمره و انواع کارکردهای این فضاها در میان ساختار تجمعگاه های بشری، تلاش در جهت حفظ و احیاء و بهره برداری بهی نهاز منابع موجود را در دستور برنامه ریزی ها و سیاستهای خود قرارداده است . ازسوی دیگر ، عدم توجه به رویکرداجتماعی- فرهنگی درطراحی اینگونه فضاها باعث شده که نقش توسعه ای آن ها، جنبه فردی به خود گرفته وتعاملات اجتماعی را تضعیف نماید.

امروزه، شهرهای بزرگ کشورمان با حد و اندازه های لازم در برخورداری از فضاهای اجتماعی، بویژه در زمینه فضاهای تفریحی – تفرجی فاصله بسیاردار ند. از این رو ، کمبود و نبود این فضاها، روحیات حاکم بر شهروندان را نامتعادل و الگوی رفتاری ناموزون به بارخواهد آورد. از دیگر وجوه بارز توسعه فضاهای تفریحی و تفرجی،تأثیرات اقتصادی آن بر جامعه بهره بردار و بهره گیر است. تأثیراتی که در زمینه ایجاد فرصتهای شغلی و نیزکسب درآمدهای ملی از طریق ایجاد مناطق تفریحی و گردشگری ملی و بین المللی حاصل می گردد، امروزه مورد توجه اکثر مدیران و مسئولان تصمیم گیر در کشورهای جهان واقع گردیده و از این رو، در دهه های اخیر با رشد و توسعه چشمگیر فضاهای گردشگری در اکثر کشورهای جهان مواجه بوده ایم.

در همین راستا، مدیران و مسئولان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نیز، به منظور توسعه فرهنگ گردشگری و نیز ایجاد مناطق گردشگری و تفریحی مناسب در سطح کشور ، ترتیبات و بسترهای مناسبی را فراهم آورده و در سالهای اخیر، حمایت از این بخش به طور چشمگیری افزایش یافته است. این امر، ضمن بازخوردهای مثبتی که در حوزه های روانی – اجتماعی به همراه خواهد داشت، موجبات ایجاد بسترهای لازم درتوسعه صنعت گردشگر ی و متعاقباً کسب درآمدهای ملی از طریق توسعه صنعت توریسم خصوصاً در بعد ملی وبین المللی را فراهم خواهد ساخت. ضرورت این امر از آنجا ناشی می شود که در حال حاضر، با کمبود بارزی در حوزه گردشگاه های بزرگ مقیاس ملی و بین المللی در سطح کشور مواجه بوده و لزوم توسعه این بخش، امری انکار ناپذیر و ضروری می نماید . از دیگر سو، ایجاد فضاهای تفریحی و تفرجی در عرصه های درون شهری ، با توجه به کمبود فضاهای مناسب بکر و خالی درسطوح درون شهری ، و نیز مشکلاتی همچون ترافیک وآلودگی های ناشی از ایجاد مسافرتهای درون شهری، امروزه، با مشکلات زیادی روبروست لذا سیاست ایجاد فضا های گردشگری و تفریحی – تفرجی در مناطق حاشیه ای شهرها و در مناطق خوش آب و هوای مستقر در دامن طبیعت، با استقبال بیشتری مواجه است.

آنچه درسالهای اخیر شاهد آن هستیم، اقبال زیاد ساکنان شهرهای بزرگ کشور ، به مسافرتهای برون شهری و روی آوردن به فضاهای تفرجی – تفریحی خارج شهر هاست. این در حالی است که فضاهای تفریحی – فراغتی درون شهری با چنین استقبالی مواجه نیست، چرا که شهروندان بیش از هر چیز قصد خروج از شهر را دارند نکته قابل توجه در این خصوص، تنوع اقلیمی و غنای محیط طبیعی کشور پهن آور ایران است. این قابلیت، پتانسیل های بالقوه فراوانی را در جهت توسعه اکوتوریسم و طبیعت گردی برای کشورمان رقم زده است که با توجه به اقبال گسترده مردم، می تواند زیربنای توسعه ای همه جانبه را فراهم سازد که در صورت مدیریت صحیح منابع و سرمایه، بازخوردهای مثبت آن نصیب جمع و جامعه ایران خواهد شد.

در این راستا، فضاهای سبز و فضاهای تفریحی – تفرجی طبیعی برون شهری ، که درعرصه تعاملات انسان و طبیعت و نیز انسان با انسان، خارج ازچارچوب های ساختاری نظام مالی – اقتصادی شهر های بزرگ استقراریافته اند ، بیشتر مورد توجه است. از جمله این مناطق بسیار مورد توجه در کشورمان، می توان به خطه سرسبز شهرستان آمل اشاره کرد که سایت مورد نظر این پروژه نیز، با استقرار در میانه این محدوده از جمله نقاط دارای پتانسیل های مشابه است. این در حالی است که سیاست های کلان کشوری، بر اساس طرح های آمایشی ملی، ایفای نقش های تفریحی و اکوتوریستی را بر عهده اراضی شمالی کشور و استان های گیلان و مازندران نهاده و از این رو، بسیاری از کلان پتانسیل های بالقوه واقع در این خطه می بایست به سمت سیاستهای کلان مصوب و کارکردهای ایفاء کننده نقشهای تفریحی- فراغتی و اکوتوریستی سوق یابند.

این در حالیست که موقعیت استراتژیک استان مازندران و پتانسیل های بالای آن در جذب گردشگر، باعث گردیده که این استان به رغم سطح پایین سرمایه گذاری ها و کمبود برنامه های توسعه گردشگری در سطح استان، هرساله پذیرای مراجعان و گردشگران متعدد از نقاط مختلف کشور و حتی سایر کشورها باشد. در این میان، سایت مورد نظر این پروژه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بدیهیست که در صورت برنامه ریزی و طراحی مناسب، مسلماً در راستای تقویت نقش تفریحی – فراغتی و اکوتوریستی تعریف شده برای استان، با بهره گیری از مزیت های موجود، خواهد توانست در مقیاس های ملی، منطقه ای و بین المللی، به ایفاء نقش بپردازد.

استقرار عملکردها و کاربریهای مختلف در سایت پروژه، می بایست با توجه به ویژگی های محیط طبیعی و مصنوع و نیز بازخوردهای اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی آن صورت پذیرفته و می بایست از بروز ناهنجاریهای اجتماعی و زیست محیطی در محدوده اجتناب نمود. این امر ، لزوم توجه جامع تر و کاربردی تردرخصوص توسعه های آتی سایت پروژه را آشکار ساخته و از این منظر، تهیه طرح های توسعه ای با ملاحظات کارکردی، اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی از اهم برنامه های پروژه خواهد بود تا مجموعه بتواند دربستری متقن و برنامه ریزی شده ، به پاسخگویی  نیازهای منطقه، بپردازد.

1-2-2 اهمیت موضوع تحقیق

صنعت گردشگری از دیر باز با هدف بازدید از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی (اکوتوریسم)، زیارت، تجارت،  استفاده از خدمات درمانی و . . .  شکل گرفته و به تدریج با تکامل وسایل و فراهم شدن امکانات مناسب‌تر سفر، توسعه یافته است.

این صنعت امروزه به عنوان یکی از درآمدزاترین فعالیت‌ها، مورد توجه کلیه کشورها قرار دارد. در دوران اخیر با توجه به  توسعه شهرنشینی و رشد صنایع، آلودگی‌های محیطی افزایش یافته و باعث گردیده تقاضا برای سفر و گذران اوقات فراغت در جوامع شهری افزایش پیدا کند. جهت پاسخگویی به تقاضای سفر  روزبه‌روز شاهد رشد و گسترش تکنولوژی و فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات، خدمات، تسهیلات و تجهیزات زیر مجموعه گردشگری در جهان هستیم.

از آنجا که در بیشتر کشورهایی که جهت جذب گردشگر برنامه های بلند مدت دارند دهکده های گردشگری از استانداردهای ویژه ای برخوردار است. جهت برنامه‌ریزی بهتر وجلوگیری از بسیاری از معضلات توسعه صنعت گردشگری انجام این مطالعات ضروری است. با مطالعه بر روی دهکده‌های گردشگری و همچنین شرایط تشکیل آن ها می‌توان معیارهای لازم را بررسی کرده و این خود باعث طراحی درست دهکده گردشگری خواهد شد.

در این تحقیق با مطالعه موارد خارجی و مقایسه با نمونه های مشابه داخلی به معیارهای لازم جهت طراحی یک مجموعه تفریحی در دهکده‌های گردشگری دست یافته و با کاربرد عملی آن در نمونه موردی مورد مطالعه به ضرورت انجام این تحقیق می پردازیم.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.