دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

دانشکده فنی و مهندسی

پایان‌نامه برای دریافت کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری

گرایش: معماری

عنوان:

خانه کودک با رویکرد بازی و خلاقیت

استاد راهنما:

دکتر غلامرضا تیمور جلال برش

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده ……………………………………………………………………………………..1

فصل اول: کلیات تحقیق ………………………………………………………………2

1-1مقدمه ……………………………………………2

1-2بیان مسئله …………………………………………….3

1-3 اهمیت موضوع …………………………………………….5

1-4 سوالات تحقیق …………………………………………………….6

1-5 اهداف تحقیق و طراحی …………………………………………….6

1-6 ابزار و روش تحقیق …………………………………………………..7

فصل دوم: مرور منابع و تحقیقات……………………………………………………8

2-1 کودک ……………………………………..8

2-2 روانشناسی رشد و دیدگاههای مختلف در روانشناسی رشد ………………………………………………………………10

2-2-1 نظریه رشد و شناخت ……………….12

2-3 روانشناسی تربیتی …………………………14

2-4 کودک و آموزش…………………………………………..16

2-4-1 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در خارج از ایران ………16

2-4-1-1 مهدکودک مجازی در استرالیا ……………………………………………18

2-4-2 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در ایران ………18

2-4-3 نگاهی به آموزش و پرورش کودکان در جهان امروز ……..19

2-4-4 انتخاب شیوه مناسب آموزشی ……………………………………………………………..22

2-5 خلاقیت ……………………………………………………………………..22

2-5-1 مفهوم خلاقیت ……………………………………………………………………………22

2-5-2 عوامل موثر بر خلاقیت ………………………………………………………………………….23

2-5-3 اهمیت خلاقیت از منظر آموزشی ……………………………………………………………………………………………23

2-5-4 راهبردهایی در جهت پرورش خلاقیت کودکان ………………………………………………………………………..24

2-5-4-1محورهای آموزش خلاقیت در جریان تدریس………………………………………………………………………..24

2-6 کودک و بازی …………………………………………………………………………………………………………………………25

2-6-1 بازی و شخصیت ………………………………………………………………………………………………………………….27

2-6-2 بازی و رشد اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………28

2-6-3 نقش بازی در رشد و زندگی کودک ………………………………………………………………………………………..28

2-7 کودک و هنر …………………………………………………………………………………………………………………………..29

2-7-1 تئاتر و هنرهای نمایشی ………………………………………………………………………………………………………..29

2-7-2 موسیقی و کودک ………………………………………………………………………………………………………………..30

2-7-3 آواز ……………………………………………………………………………………………………………………………………31

2-7-4 قصه و قصه گویی ……………………………………………………………………………………………………………….32

2-7-5 شعر …………………………………………………………………………………………………………………………………32

2-7-6 نقاشی ……………………………………………………………………………………………………………………………….33

2-7-6-1 نقاشی و فرا فکنی ………………………………………………………………………………………………………….33

2-8 کودک و معماری ……………………………………………………………………………………………………………………..34

2-9 محیط، بازی، خلاقیت …………………………………………………..34

2-10 روند رشد و بازی کودک ……………………………………………….35

2-11 ادراک کودک …………………………………………….36

2-11-1 حواس پنجگانه ……………………………………………37

2-11-2 هوش ……………………………………………………….38

2-11-3 حافظه ……………………………………39

2-12 دریافت حسی و ادراکی کودک از فضا ……………………39

2-13 تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان ……………………………….40

2-13-1رنگ …………………………………………………………40

2-13-2 نور …………………………………………………..42

2-13-3 صوت …………………………………………………………………………42

2-13-4 تهویه ……………………………………………………..43

2-14 فضای معماری کودکان ……………………………….43

2-15 خصوصیات فضاهای مورد نظر جهت طراحی ………………………………44

2-16 تعامل با محیط ………………………………..45

2-16-1 استفاده از عوامل طبیعی زمین ……………………………………………………..45

2-16-2 فضای سبز ………………………………………………………………….46

2-16-3 آب …………………………………………………………………..47

2-17 طراحی فضای باز و زمین بازی ……………………………………..48

2-17-1 ساختارهای بازیها …………………………………………………..48

2-17-1-1 پر جنب و جوش. بازی های فیزیکی ……………………………………..49

2-17-1-2 فکر کردن. بازی های خلاقانه ………………………………………50

2-17-1-3 داشتن همراه. بازیهای اجتماعی ……………………………………..50

2-17-1-4 بازی در سکوت و آرامش …………………………………………………51

2-17-1-5 تجربه کردن. یادگیری از طریق بازی های حسی …………………………………51

2-17-2 بازی با شن وگل ………………………………………………………….53

2-17-3 اسباب بازیها …………………………………………………………..54

2-18 طراحی فضا برای کودکان ……………………………………….56

فصل سوم: نمونه های معماری برای کودکان ………………………………………………………57

3-1 نمونه های خارجی …………………………………………..57

3-1-1مهد کودک بارباپاپا ……………………………………………57

3-1-2 مهد کودک ترنتن…………………………………………………61

3-1-3مهد کودک 8 کلاسه……………………………………….67

3-1-4 مهد کودک سبرا ………………………………………………………………71

3-1-5 مهد کودک کرلینگ ……………………………………….74

3-2نمونه های داخلی ………………………………………77

3-2-1مهد کودک راهیان رشد ………………………………………………….77

3-2-2 مهد کودک قصه من ………………………………………………………………81

3-3 نتیجه گیری …………………………………………….87

فصل چهارم: مطالعات بستر طرح ……………………………………………………89

4-1 شناخت منطقه مطالعاتی …………………………………………………89

4-1-1 تاریخچه شهر تهران ……………………………………………………………………..89

4-1-2 جغرافیای مکانی ………………………………………………………………..90

4-1-3 جغرافیای سیاسی …………………………………………………………91

4-1-4 جغرافیای طبیعی ……………………………………………………………………92

4-1-4-1 موقعیت و وسعت …………………………………………………………………92

4-1-4-2 ناهمواری ها ………………………………………………………………92

4-1-4-3 آب و هوا ………………………………………………………..93

4-1-4-4 منابع آب ………………………………………………………96

4-1-4-5 زلزله خیزی …………………………………………………96

4-1-5 راهبردهای طراحی ………………………………………………………..97

4-1-5-1 فرم مناسب بنا در ارتباط با اقلیم …………………………………………….97

4-1-5-2 مصالح ساختمانی در رابطه با اقلیم …………………………………………97

4-2 بررسی سایت …………………………………………………………..98

4-2-1 تاریخچه اراضی عباس آباد …………………………………………………98

4-2-2 بررسی موقعیت فرهنگی سایت- تم پارک ها …………………………………..103

4-2-2-1 بوستان آب و آتش ………………………………………………………103

4-2-2-2 بوستان نوروز ……………………………………………………………………..104

4-2-2-3 شهر دوستدار کودک ………………………………………………109

4-2-2-4 نقش فضای سبز در شهرهای دوستدار کودک……………………………..110

4-2-2-5 پهنه دوستدار کودک در اراضی عباس آباد ………………………………111

4-2-2-6 موقیت سایت در اراضی عباس آباد……………………………………………112

4-2-2-7 مسیرهای دسترسی به سایت………………………………………..113

4-2-2-8 تراکم مسکونی در اطراف سایت……………………………………114

4-2-3 دلایل انتخاب سایت …………………………………………………114

4-3 ضوابط و استانداردها ………………………………115

4-3-1 طراحی ساختمان آموزشی …………………………………………………115

4-3-2 استانداردهای کلی …………………………………………………………..116

4-3-3 ایمنی در محوطه ……………………………………………….117

4-3-4 نرده های ایمن …………………………………………117

4-3-5 ایمنی در مسیر های حرکت…………………………………………119

4-3-6 ایمنی در راهرو ها………………………………………………………..119

4-3-7 ایمنی در مسیر پله ها ……………………………………120

4-3-8 شرایط ایمنی پوشش کف …………………………………………….121

4-3-9شرایط ایمنی درها …………………………………………………………….122

4-3-10شرایط ایمنی پنجره ها ………………………………………..123

4-3-11شرایط ایمنی در فضای بهداشتی …………………………………123

4-3-12شرایط ایمنی تجهیزات ………………………………………….124

فصل پنجم: معرفی طرح ………………………………………………………125

5-1 مبانی طرح …………………………………………………………………..125

5-2 نشاط در فضای معماری …………………………………………..126

5-2-1 راحتی ……………………………………………………………..126

5-2-2 اکتشاف در فضا …………………………………………………126

5-2-3 تنوع و پیچیدگی …………………………………………………………126

5-2-4 خوانایی ……………………………………………………………….127

5-2-5 پذیرا بودن فضا ……………………………………………………..127

5-2-6 رشد اجتماعی ……………………………………………………128

5-2-7 ارتباط و قلمرو گزینی …………………………………128

5-2-8 خلوت ……………………………………………………………..128

5-3 روند طراحی ………………………………………………………………..130

5-3-1 فضای باز ………………………………………………………….130

5-3-2 فضاهای بسته ……………………………………………………..131

5-3-2-1 آموزشی ………………………………………………………….131

5-3-2-2 خدماتی ………………………………………………………………………..133

5-3-2-3 اداری …………………………………………………………………………134

5-3-3 فضاهای نیمه باز ……………………………………………………………………134

5-4برنامه فیزیکی …………………………………………………….135

5-5 تاسیسات …………………………………………………………………….137

5-6 سازه ……………………………………………………………..137

5-6-1 سیستم اسکلت بتنی ………………………………………………..138

5-6-2 ایمنی کلی شیشه ها ………………………………………………138

5-6-2-1 نیاز های ایمنی …………………………………………………….139

5-7 نقشه ها …………………………………………………………………140

فهرست منابع …………………………………………………………………..150

چکیده

کودک در دنیای امروز جایگاه بسیار ویژه ای دارد تا جایی که می توان آینده ملتها و جایگاه جهانی آنان را براساس خصوصیات کودکانشان پیش بینی نمود. در کشورهای پیشرفته روشهای آموزشی را در جهت شکوفایی استعدادهای بالفطره کودکان تعیین می نمایند.کودکان جهت رشد نیاز به شناخت توانایی ها و نیازهای روحی و جسمی، و پتانسیل های درونیشان را دارند. بدین منظور به فضایی نیاز دارند  که بتوانند آزادانه در آن بدوند، بازی کنند و خود با توجه به فطرت خویش به جستجو و تجربه بپردازند. اما در شهرهای کنونی کمتر فضای امن و مناسبی برای فعالیتهای کودکان یافت می شود. کودک امروز به دلیل عدم ایمنی و امنیت محیط شهری در اتاق کوچک خود در انبوهی از آپارتمان ها محبوس شده است، و دیگر از آن جنب و جوش و هیاهو جهت شناخت و کسب تجربه در محیط خارج از خانه خبری نیست. درحالی که او فضایی       می خواهد که بتواند خلا حضور طبیعت را در زندگی اش پر کند، مکانی که زمینه مناسب برای پرورش و رشد استعدادهایش را ایجاد کند.”مهد کودک ها” فضاهایی مختص کودکان می باشند، در گذشته صرفا جهت نگهداری کودکان بوده اند،اما این فضاها در دنیای امروزه دارای وظایفی جدید می باشند. مهدکودک ها برای سالیان متمادی است که ساختمان هایی بی رنگ، یکنواخت و صرفا عملکرد گرا بودند و باید این نکته را متذکر شد که صرفا استفاده از رنگهای شاد درخانه های تغییر کاربری یافته به مهد کودک نمی تواند فضایی مناسب برای کودکان باشد. بلکه در طراحی فضای معمارانه، آن فضا باید متناسب با سن، سلیقه و شرایط جسمی و روحی استفاده کنندگانش باشد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است تا فضایی صرفا برای کودکان به نام “خانه کودک” و با تاکید بر بهره گیری از قابلیت های محیطی و آموزشی موثر بر ذهن و رفتار کودکان و رویکردی جهت ارتقاء و شکوفایی خلاقیت و حس بازی انگیزی در آنان با تدابیر معمارانه است. طراحی خانه کودک برای گروه سنی 3 تا 10 سال در نظر گرفته شده است و سعی بر تلفیق معماری و طبیعت در ایجاد فضاهای انعطاف پذیر و متنوع می باشد. فضاهای طراحی شده در خانه کودک بر اساس مطالعات و نیازهای کودکان و عوامل موثر بر رشد خلاقیت در کودکان می باشد. پس از تعیین نمودن اهداف این تحقیق و طراحی، روشهایی مورد استفاده قرار گرفته شامل مرور منابع و مطالعه منابع کتابخانه ای، مشاهده، مصاحبه و بررسی نمونه های موجود و مرتبط با موضوع و بهره گیری از یافته ها در طراحی معماری استفاده شد.

کلید واژگان: کودک، بازی، خلاقیت، معماری

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.