دانشگاه شیراز 

دانشکده هنر و معماری

پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته مهندسی معماری

 طراحی مرکز مطالعات، آموزش و اجرای

 نمایش های آیینی

 اساتید راهنما :

دکتر کاظم معمارضیاء

دکتر محمدحسن فلاح

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

      نمایش؛ قالبی برای اندیشه، روندی برای شناخت و شیوه ای برای برگردانیدن مفاهیم انتزاعی به شرایط ملموس انسانی است. شیوه ای که به کمک آن می توان وضعیتی را بر روی صحنه تنظیم و طراحی کرد و پیامد و عواقب آن را آزمود. این هنر اجتماعی بنا بر ماهیت ذاتی خود، آفرینشی جمعی است. انسان به مثابه حیوانی اجتماعی؛ یعنی حیوانی که قادر نیست در انزوا بسر برد، ناگزیر از تشکیل واحدی از یک قبیله، طایفه، قوم و ملت است و عمیقاً به چنین تجارب جمعی متکی است تا قادر به تجربه نمودن هویت خویش باشد. با اینگونه مراسم و نمایشها در قالبهای آیینی و مردمی است که می توان در آنها این هویت را تجربه کرد. این تجربه منجر به رسیدن به مرحله آگاهی بالاتر، دریافت بصیرتی چشمگیر در مورد ماهیت هستی و بازسازی توان و توش روحی و جسمی انسان برای رو در رو شدن با جهان هستی خواهد انجامید. اینگونه مراسم جایگاه پیشین خود را از دست داده و بدلایل مختلف مهجور مانده اند. در سالهای اخیر تلاش هایی برای جبران این کاستی ها انجام شده که ناکافی است. از این رو در این پروژه این موضوع مورد مطالعه قرار گرفته و اهداف کلان زیر را دنبال می کند: ارتقاء سطح کیفی زندگی اجتماعی مردم در بستر محیطی مفرح و خاطره انگیز با زمینه های نمایشی و امکان تعامل گروه های مختلف اجتماعی؛ ایجاد محیطی جهت آشنا ساختن مردم با     ریشه های فرهنگی و ارزشی خود و تحقیق و پژوهش در آن با رویکردی ملی و جذب گردشگر؛ نمایش آثار هنرمندان جهت معرفی هرچه بیشتر این هنر به مردم.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                     صفحه

فصل اوّل: مقدمه

1-1- طرح موضوع…………………………………………………………………………………. 2

1-2- ضرورت پژوهش……………………………………………………………………………….. 3

1-3- هدف از پژوهش…………………………………………………………………………………. 4

1-4- روش پــژوهش………………………………………………………………………………………… 4

1-5- روش جمع آوری اطلاعات………………………………………………………………………….. 5

1-6- فرآیند پژوهش……………………………………………………………………………………….. 5

1-7- تعاریف و مفاهیم کلی پژوهش…………………………………………………………………… 6

      1-7-1- تعریف نمایش………………………………………………………………………………….. 6

      1-7-2- عوامل اصلی تشکیل دهنده نمایش……………………………………………………………… 7

             1-7-2-1- تعریف بازیگر…………………………………………………………………………………… 7

             1-7-2-2- تعریف تماشاگر……………………………………………………………………………….. 8

             1-7-2-3- تعریف صحنه و انواع آن………………………………………………………………… 8

             1-7-2-4- عوامل صحنه……………………………………………………………………….. 13

      1-7-3- مفهوم ارتباط………………………………………………………………………………… 13

             1-7-3-1- تعریــف ارتباط……………………………………………………………………………. 13

             1-7-3-2- معنی در ارتباط……………………………………………………………………………. 14

             1-7-3-3- پیـام در ارتباط…………………………………………………………………………….. 15

       1-7-4- مفهوم ارتباط نمایشی………………………………………………………………………. 16

       1-7-5- زمینه های ساختاری نمایش……………………………………………………………………. 18

            1-7-5-1- مفهوم آیین و نمایــش………………………………………………………………… 18

            1-7-5-2- مفهوم اسطوره و نمایش……………………………………………………………….. 19

            1-7-5-3- مفهوم ادبیات و نمایـش……………………………………………………………….. 21

عنوان                                                                                                                صفحه

فصل دوم: مطالعات پایه و بررسی دیدگاه های تاریخی

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-2- خاستگاه نمایش در ایران……………………………………………………………………………….. 24

     2-2-1- آیین های اقوام بومی…………………………………………………………………………………… 25

     2-2-2- آیین های آریایی………………………………………………………………………………………….. 25

     2-2-3- آیین های زرتشتی……………………………………………………………………………………….. 26

2-3- جایگاه شادی و جشن در ایران……………………………………………………………………………….. 27

2-4- نگاهی به گاهشمار ایران باستان……………………………………………………………………………… 28

2-5- انواع جشن ها در ایران باستان………………………………………………………………………………… 28

     2-5-1- جشن های آفرینش……………………………………………………………………………………… 28

     2-5-2- جشن های ماهانه…………………………………………………………………………………………. 29

     2-5-3- جشن های ویژه……………………………………………………………………………………………. 29

            2-5-3-1- جشن نوروز……………………………………………………………………………………. 29

            2-5-3-2- جشن تیرگان…………………………………………………………………………………. 32

            2-5-3-3- جشن مهرگان………………………………………………………………………………… 33

            2-5-3-4- جشن یلدا………………………………………………………………………………………. 34

            2-5-3-5- جشن سده…………………………………………………………………………………….. 35

2-6- تأثیر حمله اعراب بر نمایش در ایران……………………………………………………………………… 36

2-7- نمایش نقالی…………………………………………………………………………………………… 37

     2-7-1- جایگاه صحنه و دکور……………………………………………………………………………………. 39

     2-7-2- معماری قهوه خانه………………………………………………………………………………………… 40

2-8- ورزش باستانی……………………………………………………………………………………………….. 43

     2-8-1- جایگاه صحنه و دکور……………………………………………………………………………………. 44

     2-8-2- معماری زورخانه……………………………………………………………………………………………. 45

2-9- نمایش های شادی آور……………………………………………………………………………………………… 46

     2-9-1- انواع نمایش های شادی آور………………………………………………………………………… 47

           2-9-1-1- نمایش های منفرد………………………………………………………………………….. 47

           2-9-1-2- نمایش های جمعی………………………………………………………………………… 48

     2-9-2- جایگاه صحنه و دکور……………………………………………………………………………… 48

عنوان                                                                                                                صفحه

      2-9-3- معماری تماشاخانه……………………………………………………………………… 49

2-10- نمایش عروسکی……………………………………………………………………………………….50

      2-10-1- انواع نمایش های عروسکی……………………………………………………………………… 51

              2-10-1-1- نمایش سایه بازی…………………………………………………………………….. 51

              2-10-1-2- نمایش عروسک های دستکشی……………………………………………… 52

              2-10-1-3- نمایش عروسک های نخی………………………………………………………. 52

      2-10-2- جایگاه صحنه و دکور…………………………………………………………………. 53

2-11- نمایش تعزیه…………………………………………………………………………………………… 54

      2-11-1- جایگاه صحنه و دکور……………………………………………………………………………….. 55

      2-11-2- معماری تکایا…………………………………………………………………………………………….. 57

2-12- نمایش به شیوه اروپایی در ایران………………………………………………………………………….. 58

2-13- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………… 61

فصل سوم: بررسی نمونه های مشابه

3-1- بررسی نمونه های خارجی…………………………………………………………………… 65

     3-1-1- مرکز فرهنگی ژان ماری تجیبائو………………………………………………………………… 65

     3-1-2- مرکز هنرهای نمایشی لینکلن…………………………………………………………………….. 68

     3-1-3- خانه اپرای اسلو…………………………………………………………………………………………….. 73

     3-1-4- تئاتر تی هال…………………………………………………………………………………………………. 79

     3-1-5- تئاتر د- اِکلات………………………………………………………………………………………………. 80

     3-1-6- تئاتر آرِنا…………………………………………………………………………………………………………. 81

3-2- بررسی نمونه های داخلی………………………………………………………………………………………… 83

     3-2-1- میدان امام (میدان نقش جهان)………………………………………………………………….. 83

     3-2-2- میدان امیر چخماق و میدان شاه طهماسب………………………………………………. 85

     3-2-3- تکیه دولت………………………………………………………………………………………… 87

     3-2-4- تالار شهر…………………………………………………………………………………………………. 90

فصل چهارم : شناخت بستر محیط

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………… 96

عنوان                                                                                                                صفحه

4-2- گذران اوقات فراغت………………………………………………………………………………….. 96

     4-2-1- فراغت در شهر دیروز………………………………………………………………………….. 97

     4-2-2- فراغت در شهر امروز……………………………………………………………………………….. 97

4-3- علل انتخاب شهر شیراز………………………………………………………………………………… 98

4-4- اهمیت طرح در مقیاس شهر شیراز……………………………………………………………………. 99

4-5- شناخت کلان (استان فارس)………………………………………………………………………………… 100

     4-5-1- مشخصات جغرافیایی…………………………………………………………………………………. 100

     4-5-2- مشخصات جمعیتی و اقلیمی…………………………………………………………………… 100

4-6- شناخت خرد (شهر شیراز)…………………………………………………………………………………….. 101

     4-6-1- مشخصات جغرافیایی…………………………………………………………………………………. 101

     4-6-2- مشخصات جمعیتی……………………………………………………………………………………. 101

     4-6-3- مشخصات اقلیمی……………………………………………………………………………………….. 101

4-7- نگاهی به یافته های آماری فضاهای پیشنهادی طرح………………………………………….. 104

فصل پنجم : بررسی استانداردهای فضایی و تدوین برنامه ریزی فیزیکی

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………. 112

5-2- عرصه پژوهشی- نمایشی………………………………………………………………………………………. 112

     5-2-1- بخش پژوهشی…………………………………………………………………………………………… 113

     5-2-2- بخش آموزشی……………………………………………………………………………………………. 113

     5-2-3- بخش های مشترک……………………………………………………………………………………. 113

5-3- عرصه فرهنگی- نمایشی……………………………………………………………………………………….. 115

     5-3-1- موزه…………………………………………………………………………………………………………….. 116

5-4- عرصه رفاهی- نمایشی………………………………………………………………………………………….. 118

     5-4- 1- آمفی تئاتر…………………………………………………………………………………………………. 118

             5-4- 1-1- سالن…………………………………………………………………………………………. 118

             5-4-1-2- صحنه…………………………………………………………………………………………. 124

             5-4-1-3- پشت صحنه……………………………………………………………………………….. 126

             5-4-1-4- کارگاه های ساخت دکور…………………………………………………………… 129

     5-4-2- قهوه خانه…………………………………………………………………………………….. 131

     5-4-3- باغ کودک………………………………………………………………………………………132

عنوان                                                                                                                صفحه

5-5- عرصه اداری…………………………………………………………………………………………………… 133

5-6- عرصه خدماتی……………………………………………………………………………………………. 134

      5-6-1- فروش محصولات نمایشی………………………………………………………………………… 134

      5-6-2- پارکینگ…………………………………………………………………………………………….. 134

      5-6-3- تأسیسات………………………………………………………………………………………….. 135

5-7- عرصه فضای باز…………………………………………………………………………………… 135

فصل ششم : مکانیابی و تحلیل سایت

6-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 141

6-2- عوامل مؤثر در انتخاب بستر مناسب پروژه…………………………………………………………… 141

     6-2-1- وسعت و گشایش فضایی……………………………………………………………………………. 141

     6-2-2- دسترسی…………………………………………………………………………………………………….. 142

     6-2-3- همجواری……………………………………………………………………………………………………. 142

     6-2-4- ارزشمندی سایت به لحاظ بار فرهنگی……………………………………………………. 142

     6-2-5- چشم انداز…………………………………………………………………………………………………… 143

     6-2-6- پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………….. 143

6-3- انتخاب بستر مناسب طرح…………………………………………………………………………………….. 143

6-4- مقایسه و انتخاب بهترین گزینه…………………………………………………………………………….. 145

6-5- تحلیل سایت انتخابی……………………………………………………………………………………………… 146

فصل هفتم : از ایده تا طراحی

7-1- ایده طراحی و روند شکل گیری آن……………………………………………………………………… 187

7-2- ملاحظات سازه ای…………………………………………………………………………………………………. 162

7-3- ملاحظات تأسیساتی………………………………………………………………………………………………. 164

7-4- ارائه نقشه ها……………………………………………………………………………………………………. 168

فهرست منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………… 168

پیوست……………………………………………………………………………………………………………………. 171

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.