دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران مرکزی

دانشکده علوم پایه، گروه فیزیک

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.Sc)

گرایش: هستـه‌ای

 

عنوان:

بررسی تجربی لومینسانس حاصل از باریکه یونی

 

استاد راهنما:

دکتر امیدرضا کاکوئی

استاد مشاور:

دکتر علی‌اکبر میرزایی

زمستان 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) :

روش‌های آنالیز با باریکه یونی، دارای مزیت‌های بارزی نسبت به سایر روش‌های آنالیز می‌باشند که به دلیل هزینه‌ زیاد راه‌اندازی این آزمایشگاه‌ها، استفاده از آن در جامعه علمی متداول نبوده و بسیاری از این روش‌ها به درستی توسعه داده نشده‌اند. در این پایان‌نامه، روش آنالیز با باریکه یونی “لومینسانس ذره- القائی؛ آیبیل”[1] در ایران برای نخستین بار گزارش شده است. علاوه ‌بر این، در این پروژه آنالیز میکروپیکسی به عنوان روشی مکمل در کنار روش آیبیل، برای تعیین توزیع عناصر موجود در نمونه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. این‌ آنالیزها به وسیله تجهیزات شتابدهنده واندوگراف پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای انجام شده است. در این کار تحقیقاتی، سنگ‌های معدنی حاوی کانی‌های فلوریت، باریت، گارنت و اسفالریت به عنوان نمونه، آماده‌سازی و آنالیز شده‌اند. آنالیز آیبیل و میکروپیکسی نمونه‌ها با استفاده از باریکه‌ی پروتونی MeV 2/2 انجام شد. با تحلیل داده‌های حاصل، اطلاعات ارزشمندی پیرامون علل گسیل لومینسانس از نمونه‌ها و نقشه توزیع عنصری آنها به دست آمده است. با استفاده از روش آیبیل عناصر کم مقدار دیگر موجود در نمونه‌های معدنی با حد آشکارسازی کم، شناسائی و معرفی شدند. این موضوع توانائی روش‌های آیبیل و میکروپیکسی را به عنوان دو روش مکمل، در بررسی و مطالعه کانی‌ها و مواد معدنی نشان می‌دهد.

1 Ion Beam Induced Luminescence: IBIL

فهرست مطالب

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

فصل اول: کلیات طرح 1

مقدمه 1

فصل دوم: مطالعات نظری 5

مقدمه 5

2-1 برهم‌کنش یون با ماده 5

2-1-1 اتلاف انرژی الکترونی 8

2-1-1-1 حالت‌های اتلاف انرژی الکترونی 9

2-1-2 برد یون 12

2-1-3 اتلاف انرژی هسته‌ای 13

2-1-4 نظریه کلاسیک پراکندگی 15

2-1-5 تفرق یون 17

2-2 اصول ریزسنجه هسته‌ای 18

2-2-1 پراکندگی 19

2-2-2 میکروسکوپی هسته‌ای 20

2-3 آنالیز به روش گسیل پرتو ایکس ذره-القایی؛ پیکسی 22

2-3-1 فیزیک حاکم بر آنالیز به روش پیکسی 22

2-3-2 آنالیز میکروپیکسی 25

2-4 پدیده لومینسانس 27

2-4-1 طبیعت حالت‌های الکترونی 28

2-4-2 اوربیتال‌های اتمی s,p,d,f 29

2-4-3 طبیعت فرایند جذب 31

2-4-4 فرایند لومینسانس و گذارهای ممکن 33

2-4-4-1 فرایندهای بدون تابش 33

2-4-4-2 فرایندهای همراه با تابش 34

2-5 لومینسانس ذره- القائی یا لومینسانس یونی 37

2-5-1 عوامل مؤثر در ایجاد لومینسانس در مواد معدنی 40

2-5-1-1 لومینسانس فعال شده- فعال‌ساز 40

2-5-1-2 باز فعال کننده یا حساسیت‌زا 41

2-5-1-3 خاموش کننده 42

2-5-2 سازوکار فرایندهای بازترکیب 42

2-5-2-1 بازترکیب جفت پذیرنده- دهنده 43

2-5-2-2 بازترکیب عناصر خاکی نادر و واسطه 43

2-5-2-3 بازترکیب تحریک مقید و آزاد 44

2-5-3 شدت لومینسانس یونی 44

2-6 پیشینه تحقیق 46

فصل سوم: روش شناسایی تحقیق (متدولوژی) 55

مقدمه 55

3-1 شتاب دهنده واندوگراف 56

3-1-1 اصول کار ماشین شتاب دهنده 57

3-1-2 چشمه‌ی یونی 58

3-2 خط میکروباریکه 58

3-2-1 روزنه عدسی شیئی و هم‌راستاگر 59

3-2-2 سیستم روبش پرتو 59

3-2-3 سیستم اصلی کانونی کننده پرتو 60

3-2-4 اتاقک آزمایش 60

3-2-4-1 آشکارساز Si(Li) 61

3-2-4-2 آشکارساز CCD، آشکارسازی پاسخ لومینسانس یونی 64

3-3 سیستم جمع آوری داده‌ها 67

3-4 سیستم ایجاد خلأ 68

3-5 خلأسنج 68

3-6 انتخاب نمونه 69

3-6-1 باریت 70

3-6-2 فلوریت 72

3-6-3 گارنت 73

3-6-4 اسفالریت 75

3-7 آماده سازی نمونه 76

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق 79

مقدمه 79

4-1 فلوریت 81

4-1-1 نمونه-1 82

4-1-2 نمونه-2 85

4-1-3 نمونه-3 87

4-2 اسفالریت 89

4-2-1 نمونه-4 89

4-2-2 نمونه-5 94

4-3 باریت 97

4-3-1 نمونه-6 97

4-3-2 نمونه-7 100

4-4 گارنت 101

4-4-1) نمونه-8 102

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات 106

5-1 نتیجه‌گیری 106

5-2 پیشنهادات 107

مراجع 109

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول‌ها

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………صفحه

جدول (2-1) 20

جدول (2-2) 24

جدول (3-1) 66

جدول (3-2) 71

جدول (3-3) 73

جدول (3-4) 74

جدول (3-5) 75

جدول (4-1) 80

جدول (4-2) 82

جدول (4-3) 86

جدول (4-4) 87

جدول (4-5) 88

جدول (4-6) 90

جدول (4-7) 94

جدول (4-8) 97

جدول (4-9) 100

جدول (4-10) 102

 

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………صفحه

نمودار (4-1)………………………………. 82

نمودار (4-2)………………………………. 86

نمودار (4-3)………………………………. 88

نمودار (4-4)………………………………. 90

نمودار (4-5)………………………………. 95

نمودار (4-6)………………………………. 99

نمودار (4-7)……………………………… 100

نمودار (4-8)……………………………… 102

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………صفحه

شکل (2-1) 7

شکل (2-2) 8

شکل (2-3) 16

شکل (2-4) 18

شکل (2-5) 23

شکل (2-6) 24

شکل (2-7) 25

شکل (2-8) 25

شکل (2-9) 26

شکل (2-10) 31

شکل (2-11) 32

شکل (2-12) 39

شکل (2-13) 42

شکل (3-1) 57

شکل (3-2) 58

شکل (3-3) 59

شکل (3-4) 60

شکل (3-5) 62

شکل (3-6) 63

شکل (3-7) 66

شکل (3-9) 70

شکل (3-10) 71

شکل (3-11) 73

شکل (3-12) 74

شکل (3-13) 75

شکل (4-1) 81

شکل (4-2) 83

شکل (4-3) 83

شکل (4-4) 84

شکل (4-5) 87

شکل (4-6) 87

شکل (4-7) 88

شکل (4-8) 88

شکل (4-9) 93

شکل (4-10) 93

شکل (4-11) 93

شکل (4-12) 94

شکل (4-13) 96

شکل (4-14) 96

شکل (4-15) 99

شکل (4-16) 99

شکل (4-17) 99

شکل (4-18) 101

شکل (4-19) 101

شکل (4-20) 102

شکل (4-21) 103

شکل (4-22) 104

شکل (4-23) 105

 

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.

:: بازدید از این مطلب : 26

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0