دانشگاه ارومیه

گروه علوم تربیتی

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشنا سی ارشد

رشته مدیریت آموزشی

عنوان:

خصوصی سازی در آموزش عالی و بررسی پیامد­های اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و پرورشی آن از دیدگاه دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی شهر ارومیه

استاد راهنما:

دکتر محمد حسنی

استاد مشاور:

دکتر افشار کبیری

               داور داخلی: دکتر بهناز مهاجران            

    داور خارجی: پروفسور میر محمد عباسزاده

شهریور 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

امروزه در اکثر کشور­ها، افزایش تعداد دانشگاه­ها و جمعیت دانشجویی، دولت­ها را از تامین بودجه و امکانات لازم برای دانشگاه­ها نا­توان ساخته است؛ لذا دانشگاه­ها برای انجام برنامه­ها و تحقق اهداف خود تلاش می­کنند روش­های مختلفی برای تامین هزینه­های خود به کار گیرند، بدون آن که از مسیر اصلی خود که تولید علم و دانش است، منحرف شوند. در این راستا، خصوصی سازی به عنوان یک سیاست گسترش آموزش عالی و نیز تحقق استقلال مالی دانشگاه­ها به حساب می­آید که می­تواند دارای آثار و نتایج مثبت و هم­چنین عواقب منفی باشد. در ایران نیز رشد آموزش عالی خصوصی در برنامه سوم توسعه مطرح و مورد پیگیری قرار گرفته است. پژوهش حاضر که تحت عنوان « خصوصی سازی در آموزش عالی و بررسی پیامد­های اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و پرورشی آن از دیدگاه دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی دولتی و غیر­دولتی شهر ارومیه» انجام شده است، کوششی در جهت شناسایی مهم­ترین آثار خصوصی سازی در آموزش عالی می­باشد. بدین منظور پس از بررسی مباحث نظری، کوشش می­شود تا به دو سوال اساسی پاسخ داده شود: نخست اینکه مهم­ترین آثار و تبعات اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و پرورشی ناشی از خصوصی سازی در آموزش عالی کدامند؟ و دیگر اینکه چه راه­کارهایی را می­توان برای غلبه بر این مشکلات به کار برد؟ یافته­های این تحقیق به روش مطالعه­ی اکتشافی متکی بر ابزار پرسشنامه (به صورت تعدای سوال بسته و یک سوال باز در انتهای پرسشنامه مربوط به اعضای هیئت علمی) حاصل شده است. به همین منظور پرسشنامه­ای مشتمل بر 25 گویه برای سنجش شاخص­های مورد نظر پژوهش طراحی و مورد استفاده قرار گرفت. جامعه­ی آماری این پژوهش کلیه­ی اعضای هیئت علمی و دانشجویان کاردانی و کارشناسی موسسات آموزش عالی دولتی و غیر­دولتی شهر ارومیه می­باشند که در ابتدا برای انتخاب تعدادی از موسسات آموزش عالی از روش نمونه­گیری خوشه­ای و سپس از روش نمونه­گیری طبقه­ای استفاده شد که در نهایت نمونه ما ازبین اساتید موسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی بالغ بر 200 تن و از بین دانشجویان 400 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته­های تحقیق در 25 پیامد و اثر خصوصی سازی آموزش عالی استخراج شد که در این میان مواردی چون افزایش نابرابریهای اجتماعی و به دنبال آن طبقاتی شدن آموزش و نا­برابری در دسترسی به فرصتهای آموزشی، تفوق انگیزه‏های سود­جویانه در بخش خصوصی، تغییر در سلسله مراتب اجتماعی به نفع طبقات بالای جامعه، افت وضعیت علمی و کاهش پژوهش­های علمی را در پی خواهد داشت.

واژگان کلیدی: خصوصی سازی، آموزش عالی، دانشگاه­های دولتی و غیر دولتی، ارومیه.

فهرست مطالب

مقدمه- 1

فصل اول:طرح تحقیق

بیان مسئله 4

اهمیت و ضرورت تحقیق   6

 اهداف تحقیق- 7

 سوالات تحقیق- 7

 فرضیه تحقیق- 8

 قلمرو زمانی تحقیق- 8

 قلمرو مکانی تحقیق- 9

 قلمرو موضوعی تحقیق- 9

 تعریف مفهومی متغیر­های پژوهش 9

 تعریف عملیاتی متغیر­های پژوهش 9

فصل دوم: ادبیات تحقیق

مقدمه- 13

بخش اول:

مفهوم خصوصی سازی 14

دید­گاه­های نظری خصوصی سازی 16

دلایل خصوصی سازی 19

اهداف خصوصی سازی 22

 روش­های خصوصی سازی 23

خصوصی سازی در ایران 27

بخش دوم آموزش عالی و موانع و پیامد­های آن:

دانشگاه و فر­آیند جهانی شدن 32

استقلال دانشگاهی و رابطه­ی آن با خصوصی سازی 34

دانشگاه و توسعه­ی فرهنگی و اجتماعی 35

دانشگاه و توسعه­ی اقتصادی 38

خصوصی سازی در آموزش عالی 38

تعریف خصوصی سازی آموزش عالی و انواع آن 41

 اهداف خصوصی در آموزش عالی 44

عواقب و پیامد­های خصوصی سازی در آموزش عالی 45

دلایل بنیادین برعلیه یا له خصوصی سازی در آموزش عالی 47

علل خصوصی سازی در آموزش عالی 48

بررسی تجربه­ی برخی کشور­ها  در خصوصی سازی آموزش عالی 50

برزیل 52

ایالات متحده آمریکا 54

هند 55

اسکاتلند 56

اوکراین 57

بخش سوم: معرفی نظام آموزش عالی ایران

تاریخچه­ی تحولات آموزش عالی ایران 58

ارکان نظام آموزش عالی ایران 59

جریان­های متنوع در آموزش عالی ایران 60

استقلال دانشگاهی در ایران 65

شاخص­ها و سیاست­های استقلال دانشگاه 67

مواد قانونی استقلال و خصوصی سازی آموزش عالی 68

خصوصی سازی آموزش عالی در ایران 71

تحقیقات انجام شده پیرامون موضوع 72

خلاصه­ی فصل 79

فصل سوم: روش تحقیق:

مقدمه 81

روش تحقیق 81

جامعه­ی آماری، حجم و روش نمونه­گیری 83

روایی و پایایی ابزار اندازه­گیری 85

روش تجزیه و تحلیل داده­ها 87

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

مقدمه 89

یافته­های پژوهش

تحلیل داده­های جمعیت شناختی گروه اول (اساتید) 89

تحلیل داده­های جمعیت شناختی گروه دوم (دانشجویان) 94

تحلیل نتایج پرسشنامه بر اساس آمار استنباطی با استفاده از آزمون فریدمن 98

تحلیل نتایج پرسشنامه بر اساس آمار استنباطی با استفاده از آزمون تی (t) 108

فصل پنجم (نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات):

  مقدمه —– 122

  خلاصه­ی تحقیق —– 122

 بحث و نتیجه گیری- 123

یافته­های جانبی تحقیق- 127

 پیشنهادات و راه­کار­ها 129

محدودیت­های تحقیق—– 132

پیشنهادات جهت تحقیقات آتی—– 133

منابع و ماخذ– 134

چکیده انگلیسی 153

پیوست­ها و ضمائم- 154

فهرست جداول و نمودارها

جدول (2-1) چارچوب اقتضایی تصمیم­گیری برای خصوصی سازی- 23

جدول (2-2) اشکال خصوصی سازی        24

جدول (2-3) تعداد دانشجویان مراکز آموزش عالی به تفکیک دولتی و غیر­دولتی، گروه و دوره­ی تحصیلی در سال تحصیلی 88 – 1387- 62

جدول (2-4) دانشجویان مراکز غیر­دولتی 63

جدول (2- 5) شاخص مالی بخش آموزش عالی در سال­های 1384 و 1387- 63

جدول (3-1) تعداد افراد جامعه و نمونه آماری پژوهش– 83

جد.ل (3-2) مولفه­های بدست آمده برای طراحی پرسشنامه- 84

جد.ل (3-3) نحوه­ی تقسیم بندی سوالات در پرسشنامه- 84

جدول (3-4) مقیاس اندازه­گیری نمونه براساس طیف لیکرت– 85

جدول (3-5) ضریب آلفای کرونباخ- 86

جدول (4-1) توزیع فراوانی نمونه آماری بر اساس نوع دانشگاه پاسخگویان (اساتید) 90

جدول (4-2) توزیع فراوانی نمونه آماری به تفکیک جنسیت پاسخگویان (اساتید) 91

جدول (4-3) توزیع فروانی نمونه آماری بر اساس سطح تحصیلات پاسخگویان (اساتید) 92

جدول (4-4) توزیع فراوانی نمونه­ی آماری براساس سابقه­ی علمی پاسخگویان (اساتید) 93

جدول شماره (4-5) توزیع فراوانی نمونه­ی آماری بر اساس رتبه­ی علمی پاسخگویان (اساتید) 94

جدول (4- 6) توزیع فراوانی نمونه­ی آماری بر اساس نوع دانشگاه پاسخگویان (دانشجو) 95—

جدول (4-7) توزیع فراوانی نمونه­ی آماری به تفکیک جنسیت پاسخگویان (دانشجو) 96

جدول (4- 8) توزیع فراوانی نمونه­ی آماری بر اساس مقطع تحصیلی پاسخگویان (دانشجو) 97—

جدول (4-9) توزیع فراوانی نمونه­ی آماری بر اساس رشته تحصیلی پاسخگویان (دانشجو) 98

جدول (4- 10) نتیجه آزمون فریدمن برای گروه اساتید 99—

جدول (4- 11)  میانگین رتبه بندی بر اساس آزمون فریدمن (اساتید) 100

جدول (4- 12) نتیجه­ی آزمون فریدمن برای گروه اساتید 100—–

جدول (4- 13) میانگین رتبه شاخص­های پیامد اقتصادی براساس فریدمن (اساتید) 101

جدول (4- 14) نتیجه­ی آزمون فریدمن (اساتید) 101—–

جدول (4- 15) میانگین رتبه شاخص­های پیامد آموزشی براساس فریدمن (اساتید) 102

جدول (4- 16) نتیجه­ی آزمون فریدمن برای گروه اساتید 102—–

جدول (4- 17 میانگین رتبه شاخص­های پیامد اجتماعی براساس فریدمن (اساتید)- 103

جدول (4- 18) نتیجه­ی آزمون فریدمن (اساتید) 103—–

جدول (4- 19) میانگین رتبه شاخص­های پیامد پرورشی براساس فریدمن (اساتید) 104

جدول (4- 20) نتیجه آزمون فریدمن برای گروه دانشجویان 105—–

جدول (4- 21)  میانگین رتبه بندی بر اساس آزمون فریدمن (دانشجویان) 105

جدول (4- 22) نتیجه­ی آزمون فریدمن (دانشجویان ( 105—–

جدول (4- 23) میانگین رتبه شاخص­های پیامد اقتصادی براساس فریدمن (دانشجو) 106

جدول (4- 24) نتیجه­ی آزمون فریدمن (دانشجویان) 106—–

جدول (4- 25) میانگین رتبه شاخص­های پیامد آموزشی براساس فریدمن  (دانشجو) 107

جدول (4- 26) نتیجه­ی آزمون فریدمن  (دانشجویان) 107—–

جدول (4- 27) میانگین رتبه شاخص­های پیامد اجتماعی براساس فریدمن (دانشجو) 108

جدول (4- 28) نتیجه­ی آزمون فریدمن (دانشجویان) 108—–

جدول (4- 29) میانگین رتبه شاخص­های پیامد پرورشی براساس فریدمن (دانشجو) 109

جدول (4-30) مقایسه دیدگاه اساتید دانشگاه­های دولتی و غیردولتی نسبت به پیامدهای اقتصادی 112

جدول (4- 31)  مقایسه دیدگاه اساتید بر حسب جنسیت نسبت به پیامدهای اقتصادی 113—–

جدول (4- 32) مقایسه دیدگاه اساتید بر حسب نوع دانشگاه نسبت به پیامدهای آموزشی 114

جدول (4-33) مقایسه دیدگاه اساتید بر حسب جنسیت نسبت به پیامدهای آموزشی 114—–

جدول (4- 34) مقایسه دیدگاه اساتید بر حسب نوع دانشگاه نسبت به پیامدهای اجتماعی 115

جدول (4- 35) مقایسه دیدگاه اساتید بر حسب جنسیت نسبت به پیامدهای اجتماعی 116—–

جدول (4- 36) مقایسه دیدگاه اساتید بر حسب نوع دانشگاه نسبت به پیامدهای پرورشی 117

جدول (4- 37) مقایسه دیدگاه اساتید بر حسب جنسیت نسبت به پیامدهای پرورشی 117—–

جدول (4- 38) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب نوع دانشگاه نسبت به پیامدهای اقتصادی 118

جدول (4- 39) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب جنسیت نسبت به پیامدهای اقتصادی 119—–

جدول (4- 40) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب مقطع تحصیلی نسبت به پیامدهای اقتصادی 120

جدول (4- 41) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب نوع دانشگاه نسبت به پیامدهای آموزشی 120—–

جدول (4- 42) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب جنسیت نسبت به پیامدهای آموزشی 121

جدول (4- 43) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب مقطع تحصیلی نسبت به پیامدهای آموزشی 122—–

جدول (4- 44) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب نوع دانشگاه نسبت به پیامدهای اجتماعی 123

جدول (4- 45) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب جنسیت نسبت به پیامدهای اجتماعی 123—–

جدول (4- 46) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب مقطع تحصیلی نسبت به پیامدهای اجتماعی 124

جدول (4- 47) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب نوع دانشگاه نسبت به پیامدهای پرورشی 125—–

جدول (4- 48) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب جنسیت نسبت به پیامدهای پرورشی 126

جدول (4- 49) مقایسه دیدگاه دانشجویان بر حسب مقطع تحصیلی نسبت به پیامدهای پرورشی  127      

فهرست نمودار­ها

نمودار شماره (4-1) توزیع فراوانی نسبی نوع دانشگاه اساتید 91

نمودار شماره(4-2) توزیع فراوانی نسبی بر اساس جنسیت اساتید 92

نمودار شماره(4-3) توزیع فراوانی نسبی بر اساس سطح تحصیلات اساتید 93

نمودار شماره(4-4) توزیع فراوانی نسبی بر اساس سابقه­ی علمی اساتید 94

نمودار شماره(4- 5) توزیع فراوانی نسبی بر اساس رتبه­ی علمی اساتید 95

نمودار شماره (4-6) توزیع فراوانی نسبی نوع دانشگاه دانشجویان 96

نمودار شماره(4-7) توزیع فراوانی نسبی به تفکیک جنسیت دانشجویان 97

نمودار شماره (4-8) توزیع فراوانی نسبی بر اساس مقطع تحصیلی دانشجویان 98

نمودار شماره (4-9) توزیع فراوانی نسبی نوع بر اسا رشته تحصیلی دانشجویان  99

فهرست اشکال

شکل شماره (2- 1) باز­آفرینی ساختار و کارکرد دولت— 30

شکل شماره (2- 2) مدل ارتباط متقابل و هم­افزایی استقلال دانشگاهی

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.