دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران جنوب

دانشکده تحصیلات تکمیلی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

مهندسی شیمی – طراحی فرایندهای نفتی

عنوان:

ارائه و حل عددی یک مدل ریاضی در رهایش کنترل شده داروی ایبوپروفن

چکیده:

با پیشرفت دانش ها و علوم مختلف، مرزهای دانش به هم رسیده و در برخی از زمینه ها ما شاهد آمیختگی علوم مختلف هستیم. یکی از این زمینه های مهم و بسیار کاربردی و گسترده “مهندسی سیستم های رهایش دارو” است که مرز مشترکی با بسیاری از علوم از جمله: داروسازی، بیولوژی، بافت شناسی، آنالیز ریاضی، مهندسی پلیمر، مهندسی بیومتریال و… دارد. این زمینه یکی از جوان ترین موضوعات مطرح در علوم روز دنیا است که پیشرفت های چشمگیری را به همراه داشته و امروزه سهم عمده از تحقیقات مهندسان (به خصوص مهندسان بیومتریال) را به خود اختصاص داده است.

در این پروژه سعی بر آن شده تا مدل ریاضی برای آزادسازی داروی ایبوپروفن ارائه شود. در این مدل می توان انواه سنیتیک فیزیکی دارو را برحسب تغییرات غلظت دارو، اندازه نانو ذرات و زمان رهایش برای داروی کروی محاسبه کرد. برای انجام این مدل فرضیاتی در نظر گرفته شده است که عبارتند از: (1) نفوذ دارو ثابت و تنها در یک بعد می باشد (2) غلظت اولیه دارو در ماتریکس از حلالیت دارو بالاتر است. (3) نانو ذرات دارو از ضخامت سیستم کوچکتر هستند. (4) از حلالیت ماتریکس صرف نظر می شود. (5) سیستم در دمای 37 درجه سانتیگراد (دمای نرمال بدن انسان) مدل شده است.

مدلسازی با توجه به داده های تجربی رهش داروی کمپلکس کلسترامین – ایبوپروفن روکش داده شده با مخلوط پلیمرهای اتیل سلولز و پلی گلیکول 4000 می باشد براساس دو مدل ریاضی و تحت شرایط غیر غوطه وری کامل انجام شده است، مدل نفوذ که از قانون دوم فیک پیروی می کند و مدل حلالیت که از موازنه جرمی ایبوپروفن حاصل می گردد. سپس اثر تغییرات غلظت اولیه دارو بر روی میزان و زمان رهایش بررسی گردیده است.

مقدمه:

آنچه از شنیدن نام دارو برای اولین بار به ذهن خطور می کند شاید چیزی فراتر از قرص، کپسول و یا آمپول نباشد! در حالی که دنیای دارو و روش های انتقال آن به بدن به همین ها خلاصه نمی گردد. معمولا داروها به دو طریق گوارشی (ورود از طریق دهان و جذب به سمت خون در طول لوله گوارشی) و غیر گوارشی (تزریق، قطره های چشمی و…) وارد بدن می شوند. ورود دارو از این روش ها مشکلات و محدودیت هایی را به دنبال دارد و به همین دلیل محققان در پی راه هایی بودند که بتواند مشکلات فوق را تا حد زیادی حل کند. به دنبال این تلاش ها سیستم های رهایش کنترل شده دارو مطرح شد که دارای مزایای زیادی است. مهمترین این مزایا شامل توانایی حفظ غلظت دارو در حدی نسبتا ثابت برای مدتی مشخص، قابلیت تنظیم سرعت آزاد شدن دارو وابسته به محل دارورسانی، امکان رساندن دارو به یک عضو یا بافت خاص، توانایی رساندن چندین ماده دارویی با یک فرمولاسیون، امکان دارورسانی در ابعاد نانومتری و… این سیستم ها انقلابی را در زمینه درمان بسیاری از بیماری ها ایجاد نموده و در حال پیشرفت روزافزون است. رهایش کنترل شده دارو فرآیندی است که در آن یک ماده حامل پلیمری یا سرامیکی به طور حساب شده ای با دارو یا عامل فعال ترکیب شود تا عامل فعال در بدن به شکلی از پیش تعیین شده و دلخواه از این ماده رها شود.

امروزه رهایش دارو یکی از زمینه های کاری و تحقیقاتی بسیار وسیع در رشته مهندسی بیومتریال می باشد و حضور و پیشرفت دانش هایی همچون: ژنتیک، نانو تکنولوژی و… نیز در کنار مهندسی بیومتریال زمینه های تحقیقاتی را گسترش داده به طوری که شاهد پیشرفت های چشمگیری نیز بوده این.

تکنولوژی های رهایش آهسته و کنترل شده دارو با هدف کنترل نرخ رهایش دارو و هدفمند شدن رهایش دارو به سمت یک بافت یا محل خاص مطرح گردیده است. البته استفاده از این سیستم ها محدودیت هایی نیز ایجاد می کند که ممکن است شامل پیدایش مسمومیت های جدید در اثر بکار بردن مواد تازه در بدن همراه با داروها، تاخیر در پراکنده شدن دارو و نیاز به آزمایش های جدید برای بررسی حامل دارویی است.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.